Реклама
Яңалыклар
-
Ислам. Дини сүзлек
Мөхәммәд Габдеһү (1849-1905) – Мисырда мөселман яңарышының күренекле галиме. Ул Әл-Әзһәр университетын тәмамлаган (1866-1870). Үзлегеннән Европаның мәдәни мирасын өйрәнгән. Панисламизмга нигез салучы, сәет Җамалетдин Әфганинең (1839-1897) шәкерте һәм көрәштәше. -
Татарлар – Россияне һәм русларны коткаручылар
Татар булмаса, Россия булыр идеме? Рус тарихчылары монгол-татар золымы, ничек итеп татарларның русларны изүе, «иго» турында язарга яраталар. Әмма татарларның рус иленә китергән уңай йогынтысын күрсәтергә генә оныталар. Татар булмаса, Россия дәүләте яки рус халкы булыр идеме икән? Мәгълүм ки, татарлар Россияне көнбатыш экспанциясеннән саклап калалар. -
Тукайның ачулануында мәрхәмәт бар
Төркиядә яшәүче «Казан төркиләренең мәдәни һәм бердәмлек оешмасы» органы булган, 1970- 1980 нче елларда Әнкара, Истанбул шәһәрләрендә чыгып килгән фәнни-популяр, әдәби һәм мәдәни юнәлешле «Казан» («Kazan») журналында Габдулла Тукайның иҗаты һәм тормышына зур урын бирелгән. Милләттәшебез – сәүдәгәр һәм эшмәкәр, төрек автомобиль сәнәгатенә нигез салучыларның берсе, Төркиядә беренче тапкыр «Мерседес Бенц» филиалын ачучы һәм аның җитәкчесе Әхмәтвәли Мәңгәрнең (1891-1978) тырышлыгы һәм матди ярдәме белән дөнья күргән бу журналда төрле елларда татарның гына түгел, бөтен төрки кавемнең олуг шагыйре итеп танылган Тукайның тормышын, әдәби һәм иҗтимагый эшчәнлеген яктыртуга багышланган язмалар урын алган, шигырьләре, поэмалары татар һәм төрек телләрендә басылып чыккан. -
Туфан Миңнуллиннан файдалы киңәшләр
Төн уртасында куркыныч төш күреп уянсаң, карчыгыңны төртеп уят, рәхәтләнеп йоклап ятмасын. -
Нәкый Исәнбәт: «Безнең халык шагыйрьләре, ташны баш белән ярып, тормышта үз юлын алганнар...»
Татарстан радиосы фондында татар әдәбиятында һәм сәнгатендә якты эз калдырган олуг шәхесләрнең язмалары бар. Күпләре инде якты дөньядан китеп барса да, төрле вакыйгалар уңаеннан радиода ясаган чыгышларында аларның мөбарәк тавышлары, фикерләре саклана. Шулар арасында мәшһүребез Нәкый Исәнбәтнең (1899-1992) 1966 елда (ярты гасыр элек!) Тукай-Кырлай мәктәбе укучылары алдында сөйләгән сүзләре дә, безнеңчә, бүген дә аерым игътибарга лаек. Әлеге язманы редакциягә 2020 елның башында, вафатына берничә ай кала, шагыйрь һәм радиожурналист Рөстәм Акъегет (1951-2020) тапшырган иде. Бу язма күренекле шәхесләребезне яд итү булсын. -
Курыкмыйча экспедиция оештырырга кирәк
Партия тарихы кафедрасы укытучысы Риф Хәйретдинов үзенең туган авылы Югары Кенә авылында абыйсы Әюп Дәүләтшинда иске китаплар, кулъязмалар булуы турында хәбәр иткән иде. Менә шул кулъязмаларны карап, ярыйсыларын алып кайтыр өчен, сәфәргә чыктым. Әлбәттә, ике-өч көн командировка рәтләп, машина кайгыртып йөрү өчен узды. 20-24 июньнәрдә туктаусыз яңгыр яуган иде. Юлдан бик курыккан идек... -
Дөньяда күркәмрәк ни нәрсәдер?
Нуширван залим атасы үлгәннән соң патша булып утырды. Көннәрнең берендә галимнәрне, акыллыларны һәм хакимнәрне җыйды һәм: «Дөньяда күркәмрәк ни нәрсәдер?» – дип сорады. Бу кешеләрдән һәркайсысы бертөрле нәрсәне әйттеләр. Әмма Нуширванга берсе дә ошамады. Болар арасында бик әдәпле бер галим ир бар иде. -
«Җырымда юатырмын» җыры
Узган гасырның 1980 нче елларында шагыйрь Фәннур Сафин (1948-1992) исеме бик популяр иде. Аның сүзләренә язылган «Хушлашырга ашыкма» (Р.Гатауллин көе, И.Шакиров репертуарыннан), «Ялгыз көймә» (Р.Гатауллин көе, Ә.Авзалова репертуарыннан), «Җырымда юатырмын» (Б.Мөлеков көе, В.Гыйззәтуллина репертуарыннан), «Бер елганың ике ярында» (С.Чуганаев көе, А.Тимершәех репертуарыннан), «Кал моңнарым булып» (Р.Гатауллин көе, Г.Сафиуллина һәм Х.Фәрхи репертуарыннан), «Хуш, Сәрия!» (З.Хәйретдинов көе, И.Газиев репертуарыннан) җырлары халык теленнән бик озак төшмәде. -
Зәйнәп Зәйнәпкә: «Бик ябыккан бичаракай»
Ризаэддин Фәхреддин (1859-1936) – бөек галим, тарихчы, педагог, шәркыять белгече, язучы, журналист, дин һәм җәмәгать эшлеклесе. Ул, бөтен гомерен һәм көчен милләтебез, динебез өчен сарыф итеп, армый-талмый хезмәт куйган. -
Сәламәтлекне саклау хакында
Бервакыт Хөсәен углы Галидән бер насарани табиб: «Сезнең китабыгызда гыйлем тыйбтан (медицинадан) һичнәрсә юк», – диде. Гали: «Аллаһы Тәгалә гыйлем тыйбны Коръәннең ярты аятендә җыйды, – диде. – Ягъни: «Ашагыз вә эчегез, ләкин исраф кылмагыз», – дигән аятьтә». -
«Бөтенләйгә китәсе бар — китәрбез ничек итеп?!»
Беренче тапкыр күрәсең — кайчакта шул да җитә: бу кеше инде гомергә кадерле булып китә. -
Акчасыз ирек
Мөслимдә яшәп иҗат итүче, авыл тормышын, аның проблемаларын биш бармагы кебек белүче Фоат абый Садриев белән телефон аша элемтәгә кергәлибез.– Хәзер мин дә ирекле кеше, эштән киттем, – дидем бер сөйлә... -
Ислам. Дини сүзлек
Габбас Әбү әл-Фазыл әл-ҺашимГаббас Әбү әл-Фазыл әл-Һашим (566-652) – Мөхәммәд пәйгамбәрнең (с.г.в) агасы. Ул Мәккәдә туган. Изге Зәм-зәм коесын саклау хокукы аңа әтисеннән мирас булып күчкән. Габбас,... -
Моң эзләгән мәлем
Әллә урладылар,Әллә үзе китте...Буп-буш калды сәхнәҺәм музыкаБетте.Залны тетрәндердеӘле генә, әле...Тетрәнгән җанымныңМоң эзләгән мәле.Тәрәзләрне бәреп,Чыкты урамга ул...Хәтта давылны даСизми калды ав... -
Ә маймылы кайда?
Без яшь чакта яңа әсәр укыганнан соң бәхәсләшерлек, киңәшләр бирерлек тә рәте булмаган язмага төгәл бәяләмә бар иде:– Маймылы юк. Маймылы табылмаган.Инде бу атама онытыла, югала бара. Шулай да соңгы е...
