Тарихи мирас рубрикасы буенча яңалыклар

• Изге җан... (Гариф Ахунов ядкаре)

  

  Агымдагы елның 18 сентябрендә күренекле сүз остасы, Татарстанның халык язучысы, җәмәгать эшлеклесе, прозаик, публицист Гариф Ахунҗан улы Ахуновның тууына 100 ел тулды. Шул көнне язылган мәкаләмне укучыларга тәкъдим итәм.

  🏷 Тәлгат Галиуллин

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  30 октября 2025 Комментарий ЮК

• Композитор Александр Ключаревның архив фонды тулыланачак

  

  ТР Дәүләт архивында композитор Александр Ключаревның шәхси фонды кулъязмалары белән тулыланачак.

  🏷 Admin

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  30 октября 2025 Комментарий ЮК

• ЙӨРӘКЛӘРДӘ КАЛГАН ЯРАЛАР

  

  1941 елның 22 июнендә башланып, 1418 көн дәвам иткән сугыш, бер яктан халык өстенә төшкән ачы хәсрәт, авыр газап булса, икенче яктан татарларның тиңдәшсез батырлыгын, эчке матурлыгын тагын бер тапкыр бөтен дөньяга күрсәтте. Әмма күпме язмышлар тыңланмаган, күпме гыйбрәтле сәхифәләр язылмаган бит әле.

  🏷 Тәэминә БИКТИМЕРОВА

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  23 октября 2025 Комментарий ЮК

• Истәлекле елларым

  

  Узган гасырның 1990 елларында татар зыялылары милли мәдәниятне тернәкләндерү, яңа басмалар ачуга күп көч куйды. Демократия җилләре исә башлагач, татар матбугаты да җанланып китте. Яшьләр өчен «Идел» журналы нәшер ителә башлады.

  🏷 Әгъзам Фәйзрахманов

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  22 октября 2025 Комментарий ЮК

• Зур иҗатның чишмә башы

  

  Татарстан радиосының 1960 еллардагы тарихы турында сүз барганда, иң беренчеләрдән булып күз алдына композитор Фасил Әхмәтовның (1935-1998) сурәте килеп баса. Ул биредә 1962-1964 елларда музыкаль тапшырулар мөхәррире булып эшли. Нибары ике ел. Ләкин шушы кыска гына вакыт эчендә ул редакция эшчәнлегенә яңа юнәлешләр кертергә өлгерә.

  🏷 Нәсим АКМАЛ

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  21 октября 2025 Комментарий ЮК

• Равил Фәхретдинов: Алтын Урда – шәһәрләр иле

  

  Алтын Урда дәүләтендә 150дән артык шәһәр була. Төрле зурлыктагы бу шәһәрләрнең шактые күчмә халык мал-туар асраган очсыз-кырыйсыз кыпчак далаларында калкып чыга. Исемнәре генә дә ни тора: алар, даланың үзе кебек үк, шигърият белән тулы: Гөлстан (Гөлләр иле), Сарай, Сарайчык, Ак Сарай, Ак Кирмән (Ак кальга), Ак Мәчет, Олуг Мәчет, Аргамаклы Сарай...

  🏷 Admin

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  15 октября 2025 Комментарий ЮК

• Ул салган күпердән йөрибез

  

  Сәхифәбездә моннан элегрәк Татарстан радиосы белән «Мәдәни җомга» арасындагы иҗади хезмәттәшлек турында сөйли башлаган идек бит, укыгансыздыр. Радио коллективы татар телендә нәшер ителә торган барлык басмаларны да һәрвакыт якын күрде. Газет-журналларның яңа саннарына күзәтүләр, редакция хезмәткәрләре белән очрашулар эфирда гел яңгырап торды. Шулай да «Мәдәни җомга»га үзгә бер караш, үзгә бер хөрмәт бар иде кебек.

  🏷 Нәсим АКМАЛ

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  15 октября 2025 Комментарий ЮК

• Адилә Айда: Төркиләрнең борынгы бабалары

  

  Римда этрур патшалары б.э.к. 753-509 нчы елларда (244 ел дәвамында) идарә итә. Патшаларның кушаматлары исемнәре белән бергә йөри, бары тик Ромулның гына кушаматы булмый. Кушаматлар, гадәттә, латин телендә була. Шул ук вакытта патша исемен латинлаштыру күзәтелә: исем азагына -ус/-с кушымчасы ялгана.

  🏷 Адилә Айда

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  14 октября 2025 Комментарий ЮК

• Такталачыкның беренче китапханәчесе

  

  Мин, 1998 елның 2 сентябреннән, «Мәдәни җомга» газетасының «Икәүдән икәү» кушымтасында редактор вазифасын үтәдем. Ә ул кушымта ябылгач, корреспондент булып эшләвемне дәвам иттем. 2008 елның 31 маенда пенсиягә киттем.

  🏷 Нурия СӘЙЯР

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  14 октября 2025 Комментарий ЮК

• ТАТАР ШТИРЛИЦЫ

  

  Ибраһим Аганин – Бөек Ватан сугышы чорында дошман тылындагы совет разведчиклары арасыннан яшерен хәрби полициянең агентура аппаратына үтеп кергән һәм анда хәрби хезмәткәр булып эшләп китә алган беренче агент. Бу каһарман ватанпәрвәр хакындагы язмалар бик аз, аның язмышы турында, әлбәттә, мөмкин кадәр күбрәк сөйләү мөһим.

  🏷 Зилә Нигъмәтуллина

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  10 октября 2025 Комментарий ЮК

• Канат куйды аңа радио

  

  Әгәр дә бер заман театрда Татарстан радиосы турында спектакль куелса, анда иң хәрәкәтчән, тынгысыз, гел афоризмнар белән сөйләшә торган персонаж, һичшиксез, Җәүдәт Дәрзаман булыр иде. Шушы кадәр кызыксынучанлыкны, яңалыкка омтылуны, Ходай аның күңеленә бу бала журналист булсын, язучы булсын, дип алдан ук салып куйгандыр, мөгаен.

  🏷 Нәсим АКМАЛ

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  08 октября 2025 Комментарий ЮК

• Кечкенә Өчиле авылы турында истәлекләр

  

  Сентябрьдә якташыбыз – Арча төбәгендә туып-үскән күренекле язучы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Гариф Ахуновның тууына 100 ел тулды.

  🏷 Шәфигулла ГАРИПОВ

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  07 октября 2025 Комментарий ЮК

• Мамык хан

  

  Мамык хан (?-1498/1499) – Казан ханлыгының җиденче идарәчесе. Ул 1496 елның 10 сентябреннән алып шул ук елның декабренә кадәр хакимлек иткән.

  🏷 Ихтыяр Кыямов

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  06 октября 2025 Комментарий ЮК

• Сергей Аверкиев: Татарларның урыс халкы тормышына ясаган йогынтысы

  

  Дәүләт һәм җәмәгать иминлеген саклау эше дә татарлар чорына барып тоташа. XIV гасыр уртасында урыс кенәзлекләренең көньяк-көнчыгыш чигендә саклану пунктлары корыла башлаган, аларны татарча «каравыл» дип атаганнар.

  🏷 Сергей Аверкиев

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  03 октября 2025 Комментарий ЮК

• Иосафат Барбаро*: «Татарлар гаҗәп дәрәҗәдә кыю һәм батырлар...»

  

  Урта гасырларда бер генә дәүләт тә күп миллионлы гаскәр тотмаган. Шулай да, халык санына нисбәтле, йөзәр мең сугышчыдан торган, үзенең авангарды-арьергарды, үзәге-фланглары белән атлы һәм җәяүле гаскәрләр булган.

  🏷 Равил Фәхретдинов

  Тарихи мирас, Яңалыклар

  02 октября 2025 Комментарий ЮК