Журнал «Безнең мирас»

Әдәби мирас рубрикасы буенча яңалыклар

  • Җыр кайчан туган?

    Көенә сүзем юк. Һәркемнең җанына тансык, таныш булган моңлы көй. Әмма сүзләренең бер өлеше, мәсәлән, «майның унбишләрендә» дигәне, ничектер, кем әйтмешли, «эләктереп» алды бит үземне. Дөрестән дә, халкыбыз тарафыннан кайчан җырлана башлады икән бу җыр дип ныклап уйланырга мәҗбүр итте хәтта. Һәрхәлдә, тапшыруны алып баручы әйткәнчә, борынгы заманнарда түгел дә түгел инде...
  • Госман Садә шигырьләре

    Әверелә калса канат булып Кешеләрнең әгәр куллары, Якынаер иде... якынаер Кош юлына кеше юллары.
  • Шәриф Камал шигырьләре

    Татар әдәбиятының чын классигы буларак танылган Шәриф Камалның (1884-1942) иҗат мирасына данлыклы проза әсәрләре, хикәяләр һәм повестьләр, новеллалар һәм фельетоннар да, милли драматургия тарихында үз урынын биләгән пьесалар да керүе мәгълүм. Гадәттә, моннан тыш, язучының биографияләрендә аның 1906 елда ук «Сада» исемле шигырьләр җыентыгын бастыруы хәбәр ителә. Бу хакта бер-ике җөмлә языла да, алга таба без Шәриф Камалның шигырьләре турында берни ишетмибез диярлек.
    🏷 Admin
  • Халисә Ширмән: «Мин сине бәхетле иттемме?!»

    «Мин сине бәхетле иттемме?!» Күзләрең гел тоташ моң гына... Көзге көн... Чаларган чәчеңә Вак яңгыр сибәли тын гына...
  • Зөлфәт. Көлү-елау

    Күп көлгәнгә, ахры, күп еладым, Күз яшьләрен йотып эчемә... Салкын ташка ятып еладым мин, Чык сарыган үлән өстендә.
  • Трагедия

    Язучы Нурихан Фәттах турында сүз чыкса, укучы аны прозаик буларак күз алдына китерә дип уйлыйм. Студент елларыннан бирле төрле хикәяләр, повестьләр язган яшь авторны «Сезнеңчә ничек?» дип аталган беренче романы (1956) җитди язучылар рәтенә куя. Кайчан да булса пьеса язу теләге, бәлки, аның уена да килмәгәндер. 1970 нче елларда Курчак театрының баш режиссеры итеп билгеләнгән Роберт Батуллин (Рабит Батулла. – Ред.) «котыртуы» һәм сәхнә әсәрләре язуның серләрен өйрәтүе буенча язылган «Энҗеле үрдәк» пьесасының уңышлы баруы аны канатландыргандыр. Шул уңыштан дәртләнеп, ул зуррак сәхнә әсәре язарга алына һәм «Кол Гали» трагедиясен иҗат итеп, Г.Камал исемендәге татар дәүләт Академия театрына тәкъдим итә. Әсәрне укыйлар, кабул итәләр һәм, озак та үтми, репетицияләр дә башлана.
  • Әтием шигырьләре

    Әтием Габдулла Кыям улы Дәминов 1905 елның 10 мартында Тәтеш районының Кече Тархан авылында указлы мулла гаиләсендә туган. Авыл мәдрәсәсендә һәм атасыннан ныклы дини, дөньяви белем алган. Ул һәр уку елында ике сыйныф үткән һәм үзе яшендәге балаларны укыткан.
  • Әхмәт Гыймадов иҗатын өйрәнүдә яңа табышлар

    Әхмәт Гыймадов (1915-1943) – Бөек Ватан сугышында ятып калган яшь татар язучыларының берсе. Казан шәһәрендә туып, Мулланур Вахитов исемендәге мәктәптә җиде сыйныф белем алган, аннан завод-фабрика өйрәнчекләре мәктәбендә (ФЗУ) укып, аны тәмамлап, Казан заводларында эшләгән елларда каләм тибрәтә башлаган әдипнең матбугатта хикәяләре һәм мәкаләләре дөнья күрә. Аннан ул үзе хезмәт күрсәткән завод газетасында хәбәрче дә булып эшли, бераздан аны мөхәррир итеп тә билгелиләр. 1943 елда Әхмәт сугышка җибәрелә һәм, кызганыч ки, кире әйләнеп кайта алмый.
  • Фронтовик-шагыйрь Әюп Гәрәй: «Минем кебек беркем сагынмас...»

    Балачагым, яшьлегем үткән, хезмәт юлымны агроном булып башлаган хәзерге Тукай районындагы Иске Дөреш авылында туган шагыйрь Әюп Гәрәй турында мин 2000 нче еллар уртасында гына белдем. Аның хакында укытучылырыбыз да, авыл кешеләре дә сөйләмәде. «Якты юл» газетасы гына 2012 елның 22 февраль санында журналист Хәмит ага Мөхәммәтшинның Әюп Гәрәй турындагы мәкаләсен чыгарды. Татар энциклопедиясенең икенче томында шагыйрь хакында кыскача мәгълүмат бирелде.
  • Марс Шабаев (1933-2008) шигырьләре

    Марс Садри улы Шабаев 1933 елның 14 июлендә Татарстанның Минзәлә районындагы Югары Тәкермән авылында туган. Марс Шабаевның шигырьләре көндәлек матбугатта 1952 елдан күренә башлый. Беренче мөстәкыйль китабы 1962 елда басылып чыга. Аннан соң әдипнең 60 еллар дәвамында «Кына гөле», «Ашкыну», «Зәңгәр планетам», «Сине эзлим», «Әби-апа» кебек җыентыклары дөнья күрә. «Җикән камыш», «Онытма» һәм русча тәрҗемәдә чыккан «Ищу тебя» җыентыкларындагы шигырь һәм поэмалары өчен Марс Шабаев 1976 елда Татарстан АССРның Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясенә лаек булды.
  • Фәннур Сафин (1948-1992) шигырьләре

    Йөрәгемне нидер чәнчеп ала, алтын көннәремне сагынам... Керфектәге ут-шар аша багам алсуланган офык ягына.
  • Мөдәррис Вәлиев (1953-2020) шигырьләре

    Әдәби тәнкыйтьче, шагыйрь, нашир, ТАССРның атказанган мәдәният хезмәткәре (1989), филология фәннәре кандидаты (2002), Республиканың М.Җәлил исемендәге һәм Җ.Вәлиди исемендәге әдәби премияләре лауреаты, 1983 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы Мөдәррис Харис улы Вәлиев (әдәби тәхәллүсе – Салих Маннапов) 1953 елның 30 маенда Татарстанның Әлки районындагы Яңа Камка авылында туган.
    🏷 Admin
  • Шагыйрә Зәкия Садыйкова һәм аның «Өч хат» шигыре

    Кем ул Зәкия Садыйкова? Интернет челтәрендә аның хакында мәгълүмат бөтенләй юк диярлек. Кайбер язма-хәбәрләрдән (мәсәлән, Нәбирә Гыйматдинованың «Идел» журналында басылган язмасы («Җәлил кызы Люция: күләгәдә узган гомер», №12, 1995 ел), әңгәмәләрдән («Муса Җәлилнең кызы Люция: «Миндә әти каны ага!», «Интертат» электрон басмасы, 20 февраль, 2016, авторы – Мөршидә Кыямова; «Хыянәтче түгеллеген сизә идем», «Ватаным Татарстан», 17 февраль, 2013 ел, авторы – Фәния Әхмәтҗанова) һәм «Татарстан» дәүләт телерадиокомпаниясе әзерләгән «Зәкия Садыйкова» дигән видеоязмадан чыгып, Зәкиянең тумышы белән Донбасс якларыннан булуын, әти-әнисе белән Казанда яшәгәнлеген, кайчандыр шагыйрә булганлыгын, Муса Җәлил белән таныш булуын һәм аның белән никахлашуын, 1936 елның 18 маенда аларның Люция исемле кызлары туганлыгын, каһарман-шагыйрьнең «Кызыма» шигыре нәкъ менә Люциягә багышланганын, Зәкия апаның озак еллар буе Татарстан радиосында (Балалар редакциясе, хуҗалык эшләре, профком һ.б.) эшләгәнен белергә мөмкин. Кем әйтмешли, шуның белән шул...
  • Нәкый Исәнбәт: «Безнең халык шагыйрьләре, ташны баш белән ярып, тормышта үз юлын алганнар...»

    Татарстан радиосы фондында татар әдәбиятында һәм сәнгатендә якты эз калдырган олуг шәхесләрнең язмалары бар. Күпләре инде якты дөньядан китеп барса да, төрле вакыйгалар уңаеннан радиода ясаган чыгышларында аларның мөбарәк тавышлары, фикерләре саклана. Шулар арасында мәшһүребез Нәкый Исәнбәтнең (1899-1992) 1966 елда (ярты гасыр элек!) Тукай-Кырлай мәктәбе укучылары алдында сөйләгән сүзләре дә, безнеңчә, бүген дә аерым игътибарга лаек. Әлеге язманы редакциягә 2020 елның башында, вафатына берничә ай кала, шагыйрь һәм радиожурналист Рөстәм Акъегет (1951-2020) тапшырган иде. Бу язма күренекле шәхесләребезне яд итү булсын.
  • «Бөтенләйгә китәсе бар — китәрбез ничек итеп?!»

    Беренче тапкыр күрәсең — кайчакта шул да җитә: бу кеше инде гомергә кадерле булып китә.
Выпуск журнала март

ФОТО

Казиле мәчетенә 120 ел


Башка фотолар →

Башка видеолар →

Аудио

Вафирә Гыйззәтуллина башкаруында «Җырымда юатырмын» җыры


Башка аудиоязмалар →

БЛОГЛАР





Бөтен блоглар →

ВИДЕО

  • Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"

    Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"

  • “Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру

    “Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру