Артык сүз

Фәнзаман Баттал. Рушан Шәмсетдинов рәсеме

Фәнзаман Баттал, үзенә кардәш туры килүче кампитр остасы белән киңәшеп утырганда, Чуашиядән Чаллыга кайтып баручы Айдар Хәлим килеп керә. Фәнзаман, кәнәфигә иңгән Айдар Хәлимгә ишарә ясап, энесенә болай ди:

– Таныш бул, Мансур, менә бу абыең – татар дөньясының бөек язучысы, Тукай йолдызлыгындагы иң якты йолдыз!

Шул бәяне ишеткән Айдар Хәлим, ләззәт белән елмая-елмая күзләрен йома да, тәмам эреп, мәрткә киткәндәй тынып кала. Шулчак, кардәш егеткә күз кысып алгач, һәр кешедән, һәрнәрсәдән кызык табучы Фәнзаман, сүзен дәвам итеп:

– Әйе-әйе, энем, бөек язучы белән таныштың син! Бик бәхетле син! – ди дә янә өстәп куя: – Айдар абыең ул бөеклек җәһәтеннән
миннән генә калыша!

Язучылар союзы

Союзга кермичә (гариза бирмичә) йөрүемнең сәбәпләре бар.

Беренчедән, мин Союзны изге җир дип күз алдыма китерәм. Аңа элек-электән ихтирамым зур. Союзда әллә ниткән шулерлар барлыгын белә торып шулай уйлыйм. Үземне изгеләрдән санамагач, Союзга бик ашыкмадым.

Дин дәресләре

Дүртенче дәрес
Тәсмия (бисмилләһ) һәм хәмед (мактау)

Мөгаллим: Без шушы үзебез файдалана торган нәрсәләрне Аллаһы Тәгалә безгә бушлай биргән дигән идек. Беләсезме нәрсәне кемгә бушлай бирәләр? Менә сезгә ата-аналарыгыз һәр кирәк нәрсәләрегезне биреп торалар: сезне ашаталар, эчертәләр, киендерәләр, кадерлиләр. Алар нигә болай итәләр?

Фәрит Хөснуллин: «Үткәнеб...

(Сарман муниципаль районы башлыгы Фәрит Мөнәвир улы Хөснуллин белән Ләбиб Лерон әңгәмәсе)

 

– Күп кешенең тормыш юлында, шәхес булып формалашуында гаилә зур роль уйный. Сез нинди гаиләдә тәрбияләндегез?

– Әтием Мөнәвир озак еллар Сарман таш карьерын һәм Муса Җәлил исемендәге колхозны җитәкләде. 1982 елдан лаеклы ялга чыкканчы авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе җитәкчесе булып эшләде, районның авыл хуҗалыгы өлкәсен үстерүгә зур өлеш кертте. Ул – Татарстанның атказанган агрономы. Миңа җитәкче сыйфатлары аннан күчкәндер дип уйлыйм. Кызганыч, әтием вафат инде. Безнең өчен бүген дә намуслылык һәм тугрылык үрнәге ул.

Сәяхәтче бал корты

Истанбул аэропортыннан самолет һавага күтәрелде. Айдар әнисе янында, тәрәзәдән карап бара. Аста – диңгез зәп-зәңгәр көзге сыман…

Шулчак тәрәзәгә бал корты килеп кунды.

– Әни, әни, күр әле! Бал корты да безнең белән Мәскәүгә кайтамы? – дип, Айдар кычкырып җибәрде.

Әби биргән сабак

Минем әби – Хәдичә карчык – әтинең әнисе 102 яшенә кадәр яшәде. Минем исәпләвемчә, ул 1852 елгы булырга мөмкин. Рәсәйдә крепостнойлык 1862 елда бетерелгән. Әби ул чакта 8-10 яшьлек үсмер кыз булып, моны бик яхшы хәтерли иде.

– Кяферләргә слабуда (ирек) биргән елны без Федот боярына урак урдык. Көлтә куйдык. Урысларның бер дә ирекле буласы килмәде. Алар, азат итмәвен сорап, хуҗалары алдында тезләнеп ялындылар. Урыска ирек төс түгел. Бабай әйтәдер иде: «Алар «Пугач явы»на да кушылмады. Җаек казаклары безнең белән иде, Пугач үзе дә казак бит», – дип.

Татар китабы йортында Дәр...

Татар китабы йортында Дәрдмәнд иҗатына багышланган күргәзмә ачыла.

20 октябрьдә сәгать 12:00дә Татар китабы йортында татар әдәбиятының классик шагыйре, җәмәгать эшлеклесе, сәнәгатьче һәм хәйрияче Закир Рәмиевнең (Дәрдмәнд) тормышы һәм иҗатына багышланган күргәзмә ачыла. Бу хакта Татар китабы йортының матбугат хезмәте хәбәр итә.

Театр белгече Рәүф Игълам...

Театр белгече һәм тәнкыйтьче, Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе (1991), Д.Сираҗиев исемендәге премия лауреаты (2002) Рәүф Игъламов (Рәүф Мәхмүт улы Игъламов) 1941 елның 19 октябрендә Казанда туган.

1971-2001 нче елларда ул – Казан мәдәният һәм сәнгать академиясе, аннары Казан театр училищесы укытучысы. Татар һәм башка милли театрларның тарихына һәм үсеш проблемаларына багышланган күпсанлы мәкаләләр, «Күренекле драматург» (1987), «Уйнаучы курчаклар сәнгате» (2004), «Вакыт аша сынау» (2007) китаплары авторы.

Р.Игъламов 2016 елның 25 маенда вафат булды.

Шагыйрь Равил Бохараевның...

Шагыйрь, прозаик, драматург, публицист, журналист һәм тәрҗемәче, Республиканың М.Җәлил исемендәге премиясе лауреаты (1986), Татарстанның Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты (2006), 1978 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы Равил Бохараев (Равил Рәис улы Бохараев) 1951 елның 18 октябрендә Казанда туган.

1968-1974 нче елларда Казан дәүләт университетының механика-математика факультетында укый һәм кибернетика белгечлеге буенча аспирантура тәмамлый. Ул – 20дән артык китап авторы.

Р.Бохараев 2012 елның 24 гыйнварында Лондонда вафат булды.

 

 

Казан фаҗигасе

15 ОКТЯБРЬ – МИЛЛИ ДӘҮЛӘТЧЕЛЕГЕБЕЗНЕ САКЛАП ШӘҺИД КИТКӘН КАҺАРМАН БАБАЛАРЫБЫЗНЫ ИСКӘ АЛУ КӨНЕ

Бөек рус тарихчысы Михаил Худяков язганнарга нигезләнеп, Казан яулап алыну турындагы фаҗигале вакыйганы хәтердә яңартабыз…

  • Бу – Явыз Иванның Казанны бишенче мәртәбә камап алуы була. Баштагы һөҗүмнәр 1469, 1506, 1524, 1530 нчы елларда оештырыла. 1545 һәм 1550 нче елларда да шәһәрне алырга тырышулар барып чыкмый.

Адлер Тимергалин: «К...

Гади кешеләр белән контактны бик җиңел урнаштыра идем. Хәзер кыенрак…

Белмим, нигәдер, барча бәхетсезләр, кәефсезләр миңа килеп зарларын сөйләрләр иде. Бала-чага да, йомшаклыгымны бик тиз сизеп алып, сыртка менеп атланырга гына тора, ләкин, гомумән, ихтирам итә, хәтта ярсыта иде. Хәтта бер укыткан баламнан (кыз бала) соңыннан гына белдем: мин «сөйгән укытучылары» булганмын икән (авыл мәктәпләрендә физика, математика, химия һәм хәтта урыс телләре укытканым бар).

Минтимер Шәймиев: “Безнең...

Татарстан Республикасы Дәүләт киңәшчесе Минтимер Шәймиев «Безнең мирас» журналына аерым игътибар бирә. Бу хакта ул Татарстан журналлары турындагы әңгәмәдә искәртеп уза.

«Татарстан» журналының октябрь санында дөнья күргән «Бер-берегездән өйрәнегез, үз йөзегезне югалтмагыз!» исемле мәкаләдә Татарстанның беренче Президенты, ТР Дәүләт киңәшчесе Минтимер Шәймиев республикада чыга торган журналлар хакында фикер йөртә. Аның «Безнең мирас» журналы турындагы цитатасын тулысынча китерәбез:

Шагыйрь Мөдәррис Әгъләмов...

Татарстан Республикасының атказанган мәдәният хезмәткәре, Татарстанның Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты (1992), Татарстанның халык шагыйре (2006), 1973 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы Мөдәррис Әгъләм (Мөдәррис Зөфәр улы Әгъләметдинов) 1946 елның 13 октябрендә Зәй районының Биш Субашы (Пуст-Ашыт) авылында туган.

М.Әгъләмовның беренче шигырьләре 1959 елда Татарстан һәм Башкортстан пионер газеталарында һәм журналларында басыла. 1970 елда «Кыңгырау» исемле мөстәкыйль китабы дөнья күрә.

М.Әгъләмов 2006 елның 26 ноябрендә Казанда вафат булды.

Башка язмалар →