Реклама
Яңалыклар
-
Нәҗип Думавиның улы Чыңгыз Тахтамышев хатлары
Бүген Гөлнурдан хат алдык, ул анда Зөфәр иптәшнең үтенечен дә белдергән. Алдагы хатында: «Резеда апаларның уллары чирләгән», – дип тә язган иде. Шулай инде, тормышта гел берәр нәрсә чыгып тора. Менә әле без дә якында гына каенанабызны күмдек. 79 яшендә иде. -
Әтәч белән тавыклар
Кояш баю белән тавыклар: – Кыт-кыт-кыт, кунакларга вакыт! – дип, берәм-берәм кетәккә кереп, кунакчаларга менеп кунаклыйлар икән, ди. Әтәч тә кунакчага менә, ятар түшәге булмагач, ачуы килеп, төн уртасында тора да шулай дип кычкыра, имеш, ди. -
Дин дәресләре
Егерменче дәрес «Фатиха» сүрәсе Мөгаллим: Үткән дәресләрдә мин сезгә тәһарәт алуны өйрәткән идем. Тәһарәт алу ни өчен кирәк иде әле? Шәкерт: Намаз уку өчен кирәк. -
Казан уртасында Кабан шәһәрлеге
Бүгенге көндә археологлар тарафыннан Болгарның Алтын Урда чорындагы тормышы, яшәеше белән кызыксыну актуальләште. Бик күп фәнни эшләр язылды, тикшеренүләр уздырылды һәм бу чорга туры килгән яңа казылмалар һәм тарихи биналар табылды. Шулар арасында Казан шәһәренең уртасында урнашкан, нибары 1947 елда гына тикшерелә башлаган Кабан шәһәрлеге хәзерге вакытта икеләтә кызыксыну уятты. -
Мөдәррис Вәлиев (1953-2020) шигырьләре
Әдәби тәнкыйтьче, шагыйрь, нашир, ТАССРның атказанган мәдәният хезмәткәре (1989), филология фәннәре кандидаты (2002), Республиканың М.Җәлил исемендәге һәм Җ.Вәлиди исемендәге әдәби премияләре лауреаты, 1983 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы Мөдәррис Харис улы Вәлиев (әдәби тәхәллүсе – Салих Маннапов) 1953 елның 30 маенда Татарстанның Әлки районындагы Яңа Камка авылында туган. -
Пәйгамбәребез Мөхәммәднең (с.г.в.) хәдисләре
Габдулла бине Мәсгуд разыйаллаһу ганһү риваять итә. Рәсүлуллаһ салләллаһу галәйһи вәсәллам әйткән: «Миңа (намазда вакытыгызда) балигъ һәм гакыл булганнарыгыз, соңра боларга якыннарыгыз якын булыгыз. Сакланыгыз базар кебек тавышланудан (гыйбадәтханәдә әдәпле булыгыз)». -
Шагыйрә Зәкия Садыйкова һәм аның «Өч хат» шигыре
Кем ул Зәкия Садыйкова? Интернет челтәрендә аның хакында мәгълүмат бөтенләй юк диярлек. Кайбер язма-хәбәрләрдән (мәсәлән, Нәбирә Гыйматдинованың «Идел» журналында басылган язмасы («Җәлил кызы Люция: күләгәдә узган гомер», №12, 1995 ел), әңгәмәләрдән («Муса Җәлилнең кызы Люция: «Миндә әти каны ага!», «Интертат» электрон басмасы, 20 февраль, 2016, авторы – Мөршидә Кыямова; «Хыянәтче түгеллеген сизә идем», «Ватаным Татарстан», 17 февраль, 2013 ел, авторы – Фәния Әхмәтҗанова) һәм «Татарстан» дәүләт телерадиокомпаниясе әзерләгән «Зәкия Садыйкова» дигән видеоязмадан чыгып, Зәкиянең тумышы белән Донбасс якларыннан булуын, әти-әнисе белән Казанда яшәгәнлеген, кайчандыр шагыйрә булганлыгын, Муса Җәлил белән таныш булуын һәм аның белән никахлашуын, 1936 елның 18 маенда аларның Люция исемле кызлары туганлыгын, каһарман-шагыйрьнең «Кызыма» шигыре нәкъ менә Люциягә багышланганын, Зәкия апаның озак еллар буе Татарстан радиосында (Балалар редакциясе, хуҗалык эшләре, профком һ.б.) эшләгәнен белергә мөмкин. Кем әйтмешли, шуның белән шул... -
100 ел элек татар дөньясы
Иптәш Нәфисә Казакованың тәшәббесе (тырышлыгы) белән Болак буендагы сабикъ (элекке) 2 нче гимназия бинасында эшсез калган татар хатын-кызлары өчен тегү артеле ачылды. Артельдә 35ләп хатын-кыз эшли. Алар өчен 35 машина бушлай алынды. Бу артель Мәгариф халык комиссариаты өчен кием-салым әйберләрен хәзерләде һәм бу көннән башлап АРА өчен эшли башлый. Артельдә хосусый кешеләрнең тышкы һәм эчке киемнәрен тегәргә дә заказлар алына. -
Ислам. Дини сүзлек
Габд/габде (гарәпчә – кол, күплектә – «гыйбад») – ул ислам динендәге халыкларда «Аллаһ колы» мәгънәсендә кеше исемнәренә кушып йөртелә. Мәсәлән, Габдаллаһ – Габдулла – Аллаһ колы; Габд әл-Кадыйр – Габделкадыйр – Иң Кодрәтленең колы; Габд әл-Латыйф – Габделлатыйф – Шәфкатьленең колы; Габд әр-Рәхман – Габдерахман – Миһырбанлының колы. -
Хәмер эчүче хакында куркыту
Хәбәрдә киләдер, хәмер эчүче тәүбә итми үлсә, үлгәннән соң, җәһәннәмнән еланнар белән тутырылган бер савыт сары су китерерләр һәм шуны эчертерләр. Ул суны эчкәннән соң, карынына ирешсә, тәненең тиресе һәм төге кубып төшәр, дәхи йөзенең һәм тәненең ите алдына төшәр. -
Ярдәм итмәссезме икән?
Мин, Галимҗанова (кыз вакыттагы фамилиям) Миңлегөл Муса кызы, Әлки районының Татар Борнае авылыннан. Казанда Милли архивка йөреп, үзебезнең нәсел шәҗәрәсен төзедем. Борынгы бабамнар авылыбызда буыннан-буынга указлы муллалар булып торганнар. Авылыбызда мәчетләр төзелеше, анда хезмәт иткән муллалар хакында материаллар туплап, китап итеп бастырдым. Хәзер авылыбыз тарихына материаллар туплыйм. -
«Америкада начар!..»
Мәшһүр тәнкыйтьче Рафаэль Мостафин Америкада булып кайткач, коллегалары сораштыра: – Ничек соң анда тормышлар: яхшымы, начармы? – диләр. -
Чыршы
Чыршы – татар халкының мәдәни акылында бик үзенчәлекле урын биләп торучы каршылыклы агач. Бигрәк тә Казан татарларында. Ни өчен дисезме? Чыршы белән бәйле күп тыюлар бар. Аны йорт тирәсенә утыртырга ярамый дип исәплиләр, чөнки чыршы үлеләр агачы санала. Йорт тирәсенә утырткан чыршының очы кыегая башладымы, бу йорт хуҗасы үлеменә ишарә, диләр. Гомумән, татар акылы чыршыны безнең агач дип кабул итеп бетерми. Бу күчмә тормышта яшәгән вакытлардан килгән ышанудыр, күрәсең. Ни дисәң дә, чыршы – урман агачы, ә без – дала халкы. -
Канатларың булса...
Бер кыз кошларның канатлы булуына кызыгып яшәгән. – Ник минем канатларым юк икән? – дигән бу кыз әнисенә. – Кошларның канатына кызыгасыңмы? – дигән әнисе. -
Ислам. Дини сүзлек
Мөхәммәд Габдеһү (1849-1905) – Мисырда мөселман яңарышының күренекле галиме. Ул Әл-Әзһәр университетын тәмамлаган (1866-1870). Үзлегеннән Европаның мәдәни мирасын өйрәнгән. Панисламизмга нигез салучы, сәет Җамалетдин Әфганинең (1839-1897) шәкерте һәм көрәштәше.
