Admin автор яңалыклары
-
Тарихчы-галим Михаил Худяковның тууына 130 ел
Тарихчы, археолог, этнограф, тарих фәннәре докторы Михаил Георгиевич Худяков 1894 елның 3 сентябрендә Вятка губернасындагы Малмыж шәһәрендә туган. 1912 елда – Казандагы Икенче ирләр гимназиясен, 1918 елда Казан университетын тәмамлый. 1919-1925 нче елларда – губерна музееның тарих-археология бүлеге һәм бер үк вакытта ТАССР Халык мәгарифе халык комиссариатында Шәрык академиясенең уку-укыту бүлеге мөдире. Татар халкын гыйльми өйрәнү җәмгыятен оештыручыларның берсе һәм аның сәркатибе. -
Тел галиме Ризаэтдин Газизовның тууына 130 ел
Тел галиме Риза (Ризаэтдин) Сәлахетдин улы Газизов 1894 елның 28 августында Алабуга өязендәге Турай авылында туган. 1917 елда ул Казан татар укытучылар мәктәбен тәмамлый, Шәрекъ педагогика институтында укый. Турай мәктәбендә (1918-1919), Казан мәктәпләрендә (1922), Татар-башкорт хәрби мәктәбендә (1925-1932), Алабуга педагогика техникумында (1934-1935), Зөя авыл хуҗалыгы техникумында (1936-1937), Биектау районының Мүлмә урта мәктәбендә (1938-1939 ) укытучы булып эшли. 1944-1961 нче елларда исә СССР Фәннәр Академиясенең Казан филиалы Тел, әдәбият һәм тарих институтында эшли, бер үк вакытта Казан университетында һәм Казан педагогика институтында укыта. -
Рәшидә абыстай вәгазьләреннән
«Васыятем шул: пакь булыгыз, гыйбадәттә булыгыз, зекердә булыгыз, хакыйкый булыгыз! Барыгызга да шушы догам: Аллаһы Тәгалә барыбызга да әлеге дога, теләквасыять бәрәкәтендә дөньяда һәм ахирәттә бәхет-сәгадәткә ирешергә насыйп әйләсә иде. Хатакимчелекләребез ярлыканып, калган гомерләребездә игелек кылып яшәргә, бакый дөньяга иман белән күчәргә насыйп әйләсә иде! Аллаһы Тәгалә һәркайсыбыздан разый булсын!» -
Мунчәли укуларыннан фоторепортаж
17 август көнне Чүпрәле районының Мунчәли авылында регионара рухи, милли-мәдәни, дини җыен – XVII «Мунчәли укулары» узды. Чарада мәшһүр дин әһелләре, галимнәр, җәмәгать эшлеклеләре катнашты. Быелгы җыен гаиләдәге рухи-мәдәни мирасны, гореф-гадәтләрне һәм хәләл яшәү рәвешен саклауга багышланган иде. -
ДӨНЬЯДА СҮЗЕМ КАЛЫР...
Халыклар һәм илләр арасындагы бәйләнешләр бик көчәйгән бүгенге көндә язучыдан тирән белем, киң колачлы иҗат кешесе булу сорала. Сәнгать турында, матур әдәбият әсәрләре турында сүз йөрткәндә, без аларны тормыш белән бәйләнештә карыйбыз, аларга шул ноктадан чыгып бәя бирәбез. Язучылардан без тормышчан тема һәм проблема, тормышчан сюжет һәм тормышчан вакыйгалар, тормышчан образлар таләп итәбез. -
Язучы-тәнкыйтьче Фәрваз Миңнуллиның тууына 90 ел
Язучы, әдәби тәнкыйтьче, тәрҗемәче, Татарстан АССРның атказанган мәдәният хезмәткәре (1994) Фәрваз Мөхәммәдулла улы Миңнуллин 1934 елның 5 августында Арча районындагы Ишнарат авылында туган. Арча педагогия училищесында (1950-1954) һәм Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә (1954-1959) махсус урта һәм югары филологик белем ала. 1959-1961 нче елларда «Совет әдәбияты» (хәзерге «Казан утлары») журналы редакциясендә бүлек мөдире булып эшли. 1961-1964 нче елларда ул Казан университеты каршындагы аспирантурада укый. 1965 елның маеннан 1976 елның ахырына кадәр «Казан утлары» журналы редакциясендә тәнкыйть бүлеген җитәкли. 1977 елда аны Татарстан Язучылар берлеге идарәсенең җаваплы сәркатибе итеп сайлыйлар. 1978 елдан ул – Татарстан Язучылар берлеге рәисенең урынбасары, ә 1984 елның июленнән – Татарстан китап нәшриятының матур әдәбият редакциясе мөдире хезмәтендә. -
«Бүген исеңә төшмәсә...» («Чын-чын әйтәмен») җыры
Алмалары, чияләре Кызарып пешәр әле. Бүген исеңә төшмәсә, Иртәгә төшәр әле. Чын-чын әйтәмен, Чын әйтәмен, аппагым. Күз алдымнан бер дә китми Кыңгыр салган калфагың. -
100 ел элек татар дөньясы
Казан университетында укучы С.Г.Пархоменко Казаннан 15 чакрымлыктагы «Күк күлләр»дә күкертле су барлыгын белгән. Химия-бактерия институтында тикшергәннән соң, яхшы нәтиҗәләр күренгән. Бу кыш көннәрдә катмый торган күлләрдән киләчәктә дәвалану урыны (курорт) өчен файдалануны көтәргә була. -
Игътибар: яңа бәйге – «Милләтем шәхесләре»!
Ислам динен кабул итүнең 1000 еллыгы исемендәге Казан югары мөселман мәдрәсәсе, «Безнең мирас» журналы редакциясе, Бөтендөнья татар конгрессының Казан бүлеге «Милләтем шәхесләре» исемле бәйге игълан итә. -
Миңгәр киез итеге
Миңгәр авылы үзенең итекчеләре белән дан тоткан! Бу хакта Миңнәхмәтовлар гаиләсе музей-йорты утарындагы татар мунчасы экспозициясендә бәян ителгән. Биредә итек басуның миңгәрлеләргә генә хас технологик үзенчәлекләре һәм 6 этабы бар икән. Киез итек басу – бик зур физик көч һәм түземлек таләп итә торган эш. Бабаларыбызның борынгы һәм хәзер дә актуаль булган һөнәре белән сезне дә таныштырырга булдык. -
100 ел элек татар дөньясы
Ашау нәрсәләре белән сату итә торган рәттән узып барышлый тукталырга туры килде. Шулвакыт сөт, йомырка белән сату итүче бер абыстай янына икенче районның милициясе килде дә, абыстайның сатарга куйган йомыркаларын (1 дистә чамасы) ватып-ватып карады да, бернәрсә булмаган шикелле, авызын ерып, көлеп китте. Йомыркаларның яманмы-яхшымы икәнлекләрен тикшерү экпертиз комиссиясенең эше, шуңа күрә милициянең бу эшкә кысылуы урынсыз, баш милиция идарәсе мондый эшләргә юл куймаска тиеш. -
Габдерахман Таһирҗановның Шәүкәт Биктимеровка язган хаты
Китапта Сезнең Ленин ролен башкарган рәсемегезне күреп шатландык. Милләтебездән шундый әһәмиятле һәм шундый зур рольләрне яхшы башкаручы сәнгать ияләребез булуы халкыбызның мәдәният юлында бик алга китүен күрсәтә. Сезгә бу бәрәкәтле һәм мактаулы эшегездә тагын да зур уңышларга ирешүегезне чын күңелдән телимен. -
Җырчы Хәмдүнә Тимергалиеваның тууына 75 ел
Җырчы, ТАССРның атказанган артисты (1987), Татарстан Республикасының халык артисты (1991), Башкортстан Республикасының халык артисты (2020, вафатыннан соң) Хәмдүнә Сәетгали кызы Тимергалиева 1949 елның 24 маенда Башкортстанның Борай районындагы Котлыяр исемле кечкенә генә татар авылында дөньяга килгән. Мәктәпне тәмамлагач, ул Уфа телефон элемтәсе станциясендә 4 разрядлы монтер булып эшли, Стәрлетамак мәдәни-агарту училищесын тәмамлый. -
100 ел элек татар дөньясы
«Авыл хуҗалыгына булышлык күрсәтү комитеты», Татарстандагы мохтаҗ халыкларга ризыклата ярдәм итү өчен, соңыннан кайтарып бирү шарты илән, Мәскәүдән алтынлата биш мең сум акча җибәрергә булды. Түләүнең мөддәте бер ел. Шуның белән бергә, Минзәлә кантонының башкаларга караганда артыграк дәрәҗәдә ярдәмгә мохтаҗ икәнлеге беленде. Шуңа күрә бу ярдәм беренче нәүбәттә аңа биреләчәк. Моннан башка, Татарстандагы балаларга ярдәм сорап та комиссиягә мөрәҗәгать итәргә дә карар бирелде. -
Актриса Зәйнәп Камалованың тууына 125 ел
Актриса, Татарстан АССРның атказанган артисты (1957) Зәйнәп Камалова 1899 елның 16 апрелендә Казанда туган. Әтисе – Галиәкбәр, әнисе Мәүгыйзә исемле: милләтебезгә атаклы шәхесләр биргән нәсел. Зәйнәпнең абыйлары Габдулла Камал I, Габдрахман Камал II, Галиәсгар Камал – татар театр сәнгатенә нигез салучылар. Алар йогынтысында үскән кызның да театр белән мавыгуы бер дә гаҗәп түгел. Зәйнәп Камалова 1917 елда Бөтенрусия мөслимәләренең беренче корылтаенда катнаша. Сәхнә эшчәнлеген дә шул елда «Сәйяр» труппасында башлап җибәрә. Ташкент, Сәмәрканд, Әстерхан (1920-1940) һәм Татарстанның Республика татар күчмә театрларында (1940-1962) хезмәт итә.