Admin автор яңалыклары
-
«Безнең мирас» журналына 2025 елның беренче яртысына язылу дәвам итә!
«Безнең мирас» журналына 2025 елның беренче яртысына язылу дәвам итә! -
Актриса Рауза Әхмәрованың тууына 100 ел
Актриса, Татарстан АССРның атказанган артисты (1976) Рауза Дәүләт кызы Әхмәрова 1924 елның 26 октябрендә Казанда туган. Р.Әхмәрова мәктәптә укыганда ук И.Гафуров оештырган театр түгәрәгенә йөри. 1949 елда ГИТИСны тәмамлый һәм Казандагы Татар яшь тамашачылар театрына эшкә җибәрелә. 1950 елдан – Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры актрисасы. Уйнаган рольләре: Зөбәрҗәт («Хуҗа Насретдин», Н.Исәнбәт), Зәйнәп («Ут», Ш.Камал), Сабира («Зәңгәр шәл», К.Тинчурин), Әкълимә («Бертуган Таһировлар», Ф.Хөсни), Марселина — «Шау-шулы көн яисә Фигароның өйләнүе», П.Бомарше), Хатирә («Кан кардәшләр», Ю.Әминов), Шәмси («Назлы кияү», К.Тинчурин), Бикә («Кол Гали», Н.Фәттах) һ.б. Р.Әхмәрова 2012 елда вафат булды. -
Сынчы-рәссам Васил Маликовның тууына 100 ел
Танылган рәссам, сынчы, Казандагы М.Вахитов һәм М.Җәлил һәйкәлләре авторы, М.Җәлил исемендәге Республика премиясе лауреаты (1968), ТАССРның халык (1974) һәм РСФСРның атказанган (1981) рәссамы, ТАССРның атказанган сәнгать эшлеклесе (1970), Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты (1980), 1968 елдан СССР Рәссамнар берлеге әгъзасы Васил Малик улы Маликов 1924 елның 19 октябрендә Татарстанның Актаныш районындагы Иске Кормаш авылында туган. -
ДӨНЬЯДА СҮЗЕМ КАЛЫР...
Сагышларым – сары яфрак, төште җилгә. Кайгыларым – кара яфрак, очты җилгә. Шатлык дигән яшел яфрак күренмәсә, Нишләр йөрәк – шәрә ботак, шәрә кәүсә?.. -
Габдулла Кариевның Франция архивында табылган тавышы
Габдулла Кариевның Франция архивында табылган тавышы -
Шагыйрь Шәүкәт Гаделшаның тууына 75 ел
Шагыйрь, 1999 елдан Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Шәүкәт Гаделша (Шәүкәт Гаделша улы Сибгатуллин) 1949 елның 16 сентябрендә Төмән өлкәсенең Түбән Тәүде районындагы Киндерле авылында туган. 1972 елда Татарстанга – КамАЗ төзелешенә килә. 1981 елда «Агитатор блокноты» редакциясендә әдәби хезмәткәр булып эшли. 1983 елдан ул – прораб, өлкән прораб, шәхси төзелеш компаниясе директоры. Шәүкәт Гаделша беренче шигырьләрен 12 яшендә яза башлый. 1969 елда «Татарстан яшьләре» газетасында шагыйрьнең беренче шигырьләре дөнья күрә. Аның «Ярык мөгез» дигән тәүге китабы 1997 елда Татарстан китап нәшриятында басыла. Шуннан соң бербер артлы «Ядрә тигән» (1998), «Сәмән кадыйм» (2000), «Җилгә моң дыңгычлыйм» (2003), «Аучы җыры» (2004), «Чоңгыл» (2006), «Себерем – үз җирем» (2019) һ.б. җыентыклары дөнья күрә. -
«Серле күзләр» җыры
Серле күзләр, шомырт төсле күзләр, Моңсуланып ниләр уйлыйсыз? Сезне күрсәм, таба алмыйм сүзләр, Күңелемне һаман борчыйсыз. Уйчан күзләр, диңгез сыман күзләр, Ялкын белән нигә уйныйсыз? Сулар сипсәң, тере ялкын сүнәр, Шаярулар бүген урынсыз. -
Тарихчы-галим Михаил Худяковның тууына 130 ел
Тарихчы, археолог, этнограф, тарих фәннәре докторы Михаил Георгиевич Худяков 1894 елның 3 сентябрендә Вятка губернасындагы Малмыж шәһәрендә туган. 1912 елда – Казандагы Икенче ирләр гимназиясен, 1918 елда Казан университетын тәмамлый. 1919-1925 нче елларда – губерна музееның тарих-археология бүлеге һәм бер үк вакытта ТАССР Халык мәгарифе халык комиссариатында Шәрык академиясенең уку-укыту бүлеге мөдире. Татар халкын гыйльми өйрәнү җәмгыятен оештыручыларның берсе һәм аның сәркатибе. -
Тел галиме Ризаэтдин Газизовның тууына 130 ел
Тел галиме Риза (Ризаэтдин) Сәлахетдин улы Газизов 1894 елның 28 августында Алабуга өязендәге Турай авылында туган. 1917 елда ул Казан татар укытучылар мәктәбен тәмамлый, Шәрекъ педагогика институтында укый. Турай мәктәбендә (1918-1919), Казан мәктәпләрендә (1922), Татар-башкорт хәрби мәктәбендә (1925-1932), Алабуга педагогика техникумында (1934-1935), Зөя авыл хуҗалыгы техникумында (1936-1937), Биектау районының Мүлмә урта мәктәбендә (1938-1939 ) укытучы булып эшли. 1944-1961 нче елларда исә СССР Фәннәр Академиясенең Казан филиалы Тел, әдәбият һәм тарих институтында эшли, бер үк вакытта Казан университетында һәм Казан педагогика институтында укыта. -
Рәшидә абыстай вәгазьләреннән
«Васыятем шул: пакь булыгыз, гыйбадәттә булыгыз, зекердә булыгыз, хакыйкый булыгыз! Барыгызга да шушы догам: Аллаһы Тәгалә барыбызга да әлеге дога, теләквасыять бәрәкәтендә дөньяда һәм ахирәттә бәхет-сәгадәткә ирешергә насыйп әйләсә иде. Хатакимчелекләребез ярлыканып, калган гомерләребездә игелек кылып яшәргә, бакый дөньяга иман белән күчәргә насыйп әйләсә иде! Аллаһы Тәгалә һәркайсыбыздан разый булсын!» -
Мунчәли укуларыннан фоторепортаж
17 август көнне Чүпрәле районының Мунчәли авылында регионара рухи, милли-мәдәни, дини җыен – XVII «Мунчәли укулары» узды. Чарада мәшһүр дин әһелләре, галимнәр, җәмәгать эшлеклеләре катнашты. Быелгы җыен гаиләдәге рухи-мәдәни мирасны, гореф-гадәтләрне һәм хәләл яшәү рәвешен саклауга багышланган иде. -
Мөнир Вәлиев: «Әтрәчтә дәүләт өчен акча сукканнар»
– 1990 нчы еллар – илнең таркалып бара, гореф-гадәтләр онытыла, бер үк вакытта ислам диненең яңа тамыр ныгыта башлаган вакыты. Шул чакта авыл мулласы Ислам абый һәм аның хатыны белән киңәшеп сөйләштек тә борынгы бабайлардан мирас булып калган урыннарны, гореф-гадәтләребезне, мәдәниятебезне саклау, тарихыбызны искә төшерү өчен бер мәйдан итәргә теләдек. Эшне тар даирәдә генә – үзебезнең Кече һәм Олы Әтрәч кешеләре катнашында башлап җибәрдек, аннары Алабирде халкы да тартыла башлады. Әлеге күркәм бәйрәм 2006 елга чаклы «Шәфкать шәриф» дип йөртелә торган иде. Ни өчен шулай атадык? Чөнки ул халыктан, үзебездән җыелган иганә һәм сәдака акчасына оештырылып килде. Бу изге урынга җыелып, мәрхүмнәр рухына дога кыла, ә аннары чәй-аш мәҗлесе үткәрә торган идек. -
ДӨНЬЯДА СҮЗЕМ КАЛЫР...
Халыклар һәм илләр арасындагы бәйләнешләр бик көчәйгән бүгенге көндә язучыдан тирән белем, киң колачлы иҗат кешесе булу сорала. Сәнгать турында, матур әдәбият әсәрләре турында сүз йөрткәндә, без аларны тормыш белән бәйләнештә карыйбыз, аларга шул ноктадан чыгып бәя бирәбез. Язучылардан без тормышчан тема һәм проблема, тормышчан сюжет һәм тормышчан вакыйгалар, тормышчан образлар таләп итәбез. -
Язучы-тәнкыйтьче Фәрваз Миңнуллиның тууына 90 ел
Язучы, әдәби тәнкыйтьче, тәрҗемәче, Татарстан АССРның атказанган мәдәният хезмәткәре (1994) Фәрваз Мөхәммәдулла улы Миңнуллин 1934 елның 5 августында Арча районындагы Ишнарат авылында туган. Арча педагогия училищесында (1950-1954) һәм Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегендә (1954-1959) махсус урта һәм югары филологик белем ала. 1959-1961 нче елларда «Совет әдәбияты» (хәзерге «Казан утлары») журналы редакциясендә бүлек мөдире булып эшли. 1961-1964 нче елларда ул Казан университеты каршындагы аспирантурада укый. 1965 елның маеннан 1976 елның ахырына кадәр «Казан утлары» журналы редакциясендә тәнкыйть бүлеген җитәкли. 1977 елда аны Татарстан Язучылар берлеге идарәсенең җаваплы сәркатибе итеп сайлыйлар. 1978 елдан ул – Татарстан Язучылар берлеге рәисенең урынбасары, ә 1984 елның июленнән – Татарстан китап нәшриятының матур әдәбият редакциясе мөдире хезмәтендә. -
«Бүген исеңә төшмәсә...» («Чын-чын әйтәмен») җыры
Алмалары, чияләре Кызарып пешәр әле. Бүген исеңә төшмәсә, Иртәгә төшәр әле. Чын-чын әйтәмен, Чын әйтәмен, аппагым. Күз алдымнан бер дә китми Кыңгыр салган калфагың.