Яңалыклар
-
Фәйрүзә Мөслимова. «Милләтем, дип...»
Ана телен укытуга чикләү кергәч, Айнып китте халкым бер сулышта. Югыйсә бит җайлы кебек иде яшәү Ияләшкән, күнегелгән бу торышта. Авыруның вируслары өлгергән шул Тамырларын тирәнгә үк җибәрергә: Күпләр инде әзер түгел тормыштагы Гамьсезлеген, җайлылыгын җимерергә. -
100 ел элек татар дөньясы
Казан университетында укучы С.Г.Пархоменко Казаннан 15 чакрымлыктагы «Күк күлләр»дә күкертле су барлыгын белгән. Химия-бактерия институтында тикшергәннән соң, яхшы нәтиҗәләр күренгән. Бу кыш көннәрдә катмый торган күлләрдән киләчәктә дәвалану урыны (курорт) өчен файдалануны көтәргә була. -
Табышлар һәм ачышлар
Безнең Бикнарат кешеләре үзләренең атаклы Апанаевлар белән “авылдашлар” икәнлеген күптән белә иде инде. Мин дә авыл кырыеннан аккан Ашыт елгасы буенда Апанаевларның шәһәр чите йортлары булганлыгын һәм аларның төгәл урынын белә идем. Ашытның атаклы Илләт елгасына кушылган урыныннан ерак түгел урында шулай ук Хәсән дигән байның (Хәсәнбай) су тегермәне булганлыгы да мәгълүм иде. Ләкин бу моңарчы телдән телгә күчеп йөргән риваять кебек кенә кабул ителә иде. -
Тырлау аланының серләре
Борынгы заманнарда Җөри авылына (риваятьләр буенча Теләче ягындагы) килгән кешеләр яхшырак урын, бәхет эзләп, шушы җирләргә килеп урнашканнар. Аңа Казан ханлыгы яулап алынгач нигез салынган дигән фараз да бар. Шунлыктан яңа авылның исеме дә Җөри дип аталган. Риваятьләргә караганда, Җөри авылы – бик борынгы болгар-татар авылы. Борынгы зират инде онытылган, ул Түбән Шүләнгер авылы очында булган. Хәзер анда кешеләр йортлар салган. Баз казыганда кеше сөякләре чыгып, аны хәзерге зиратка илтеп күмгәннәр. Афанасьевлар ишегалдында – болгар чоры ук очы, ә Даниловлар бакчасында шул ук чор акчасы табылган. Җөри авылының истәлекләргә бай, үзенә генә хас урыннары күп. Алар турында авыл халкы төрле риваятьләр чыгарган. Чит җирләргә бәхет эзләп чыгып киткәннәр аның улактан-улакка сикереп аккан, күпме эчсәң дә, салкын тидермичә хәл кертә торган, зәм-зәм суыдай шифалы чишмә суын сагынып кайткан. Инеш буенда үскән бөдрә талларда сайрашкан кошлар моңын тыңлау, һәр уентыгында кояшта ялтырап сикереп уйнаган кызылканатларга карап утыру – үзе бер хозурлык. -
Болгар дәүләтенең җире, халкы һәм күршеләре
Идел буе Болгар дәүләте заманына күрә зур мәйдан биләгән. X-XI гасырларда аның төньяк чиге, Каманың уңъяк яры, көнбатышта – сул тармаклары белән бергә Зөя елгасы, көнчыгышта Шушма елгасы буйлап үткән, ә көньяк чикләре хәзерге Самар тугаена – Жигули таулары янында Иделнең зур борылышына кадәр барып җиткән. -
Көлке куа килә...
1960 нчы елларда Муса Җәлилнең туган якларына – Оренбург өлкәсендәге бер авылга килдек. Ялгызы гына яшәүче бер абзыйга фатирга керттеләр. Абзыйның кәефе бәйрәмчә. Бераз гына төшереп тә алган. Рафаэль Мостафинның якташ икәнен белгәч, аңа өстенлек күрсәтергә теләп, иң яхшы урынны аңа тәкъдим итте... -
Энҗе Мөэминова шигырьләре
Әтисе дә сөйләшә, Әнисе дә сөйләшә. Шулай булгач, нигә әле Айдарга сөйләшмәскә?! – Теле бар бит аның да! Кара-каршы сөйләшергә Әбисе бар янында. – Әт-тә, ән-нә, тәт-тәт-тәт!.. Әб-бә, баб-ба, тәт-тәт-тә!.. – Айдар шулай матур итеп Үз телендә сөйләшә! -
Саба шәхесләренә нисбәтле мәзәкләр
Т-кырык та тыкрык «Икшермә» совхозында Т-40 тракторын иярләүче механизатордан кайсы урамда яшәве белән кызыксына икән берәү. Теге җавапны кыска тоткан: – Т-кырыкта эшлим, тыкрыкта торам, – дигән. -
Зөлфәт «Әгәр»
Минме кичермәдем хыянәтне? Тукта, ичмасам, дип, йөрәгем, Тын Иделнең таң йокысын бозып, Япа-ялгыз минме йөрмәдем? Минме сыенмадым ялгыз талга, «Бу ни булды инде?» – дигәндәй. И балкыды гашыйк, ялгызак ай, Өлешенә көмеш тигәндәй! -
Миңгәр киез итеге
Миңгәр авылы үзенең итекчеләре белән дан тоткан! Бу хакта Миңнәхмәтовлар гаиләсе музей-йорты утарындагы татар мунчасы экспозициясендә бәян ителгән. Биредә итек басуның миңгәрлеләргә генә хас технологик үзенчәлекләре һәм 6 этабы бар икән. Киез итек басу – бик зур физик көч һәм түземлек таләп итә торган эш. Бабаларыбызның борынгы һәм хәзер дә актуаль булган һөнәре белән сезне дә таныштырырга булдык. -
100 ел элек татар дөньясы
Ашау нәрсәләре белән сату итә торган рәттән узып барышлый тукталырга туры килде. Шулвакыт сөт, йомырка белән сату итүче бер абыстай янына икенче районның милициясе килде дә, абыстайның сатарга куйган йомыркаларын (1 дистә чамасы) ватып-ватып карады да, бернәрсә булмаган шикелле, авызын ерып, көлеп китте. Йомыркаларның яманмы-яхшымы икәнлекләрен тикшерү экпертиз комиссиясенең эше, шуңа күрә милициянең бу эшкә кысылуы урынсыз, баш милиция идарәсе мондый эшләргә юл куймаска тиеш. -
Сабам – тарихым минем
Хәзерге мәгълүматлар күрсәтүенчә, Саба тарихы белән элек-электән кызыксынганнар. Сәмигулла Рәхимов дигән Байлар Сабасы кешесе Башкортстан якларына итек басарга баргач, аңа шунда яшәүче берәү болай дип сөйли: «Элекке Өфе губернасы Имай Карамалы авылында Мирвәли карт яшәгән. Ул Байлар Сабасы авылындагы дин әһелләре белән таныш һәм бик дус булган, һәрвакытта да алар белән элемтәдә торган. Сабага каядыр 1913 нче еллар тирәсендә килгәч, ул авыл тарихы турында кулдан язылып эшләнгән китапны үзе белән алып киткән. Бу язманың да кая киткәнлеге билгеле түгел. -
Бөек Болгар иле
VI гасырның 80 нче елларында Азов (Азак) буе болгарларын һәм аларга кардәш башка кабиләләрне Татар-төрки каһанлыгы үзенә буйсындыра. Ләкин бу көнчыгыш төркиләренә каршы көрәштә болгарлар, бергә оешып, кабиләләрнең зур һәм куәтле берлеген төзиләр. Бу берлек тарихта Бөек Болгар дигән исем белән мәгълүм. Болгарларны беренче булып берләштергән кеше Дуло ыруыннан чыккан кенәз Органа икәнлеге билгеле. Үз вакытында һуннарның башлыгы, дәһшәтле Атилла да шушы ыруга караган. 632 елда Бөек Болгар дәүләтенең ханы булып Органаның бертуганының улы Кубрат тәхеткә утыра. Аерым чыганакларда, мәсәлән, Византия тарихчысы Иоанн Никуисский елъязмасында, Кубрат чукындырыла һәм Византиядә император Ираклий сараенда тәрбия ала, дип язылган. -
Беренче хаҗнамә авторы – Саба кешесе
Тарихи чыганакларга караганда, 1698 елда татар әдәбиятында үзенчәлекле бер жанр – хаҗнамә барлыкка килә. 1917 елгы борылышка кадәр дә, аннан соң да, безнең көннәрдә дә бик күпләрнең әлеге изге җирләрдәге сәфәрдән алынган тәэсирләрен язу очраклары билгеле. Бу юлларның авторына да, якташыбыз Мортаза бине Котлыгыш әс-Симети «тудырган» тәүге хаҗнамә дөнья күреп нәкъ 315 ел үткәч, шушы теманы дәвам итәргә мөмкинлек туды. -
Башымнан узган эшләр
Бара торгач, Төркиядән минем җаным тәмам сүнде, ничек булса да Русиягә кайтып үземә бер хезмәт табу кайгысы башыма керде. Ләкин минем Русиягә кайтырга бер манигъ (тыю) бар: мин әле солдатка каралмаган идем. Төркиядә калачак булсам, солдатка каралуның кирәге дә юк иде. Кайту фикере башка кергәч, ул мәсьәләне хәл кылу кирәк булды. Шул фикер башыма кергәч, мин бик зур ахмаклык эшләдем. Өченче сыйныфның имтиханнарын биреп торганда, имтиханнар беткәнне көтмичә, ике-өч имтихан калгач, пансионда укый торган Ибраһим Камалов белән без кайтып киттек.
Башка видеолар →
БЛОГЛАР
Бөтен блоглар →
ВИДЕО
-
Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"
-
“Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру