Admin автор яңалыклары
-
Хормейстер Венера Гәрәеваның тууына 80 ел
Хормейстер, педагог, Татарстанның халык артисткасы Венера Хәсән кызы Гәрәева 1943 елның 25 июнендә Татарстанның Саба районындагы Өчиле-Сүлә авылында туган. Алабуга культура-агарту училищесында укый. Шуннан соң ул туган ягына – Сабага кайтып, музыка мәктәбендә эшли. Венера Гәрәева 1972 елда Сабадан Казанга Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбленең хормейстеры булып килә. Педагог 1974 елдан башлап Казан музыка укуханәсендә (училищесында) белем бирә. Венера Гәрәева 2020 елның 26 октябрендә Казанда вафат булды. -
Ислам. Дини сүзлек
Гашура (гарәпчә – мөхәррәм аеның унынчы көне). Әлеге көнне Гашура бәйрәме билгеләп үтелә. Ә көннең фазыйләтләре һәм хикмәтләре бихисап. Пәйгамбәребез Мөхәммәд (с.г.в.) болай дигән: «Ибраһим галәйһиссәлам Гашура көнендә тугандыр. Аллаһы Тәгалә аны Нәмрудның утыннан Гашура көнне коткаргандыр, юлның тугрысын да Гашура көнендә күрсәткәндер». -
«Туган ил» җыры
Агыйделкәйләрне, ай, кичкәндә, Бер җырладым ишкәк ишкәндә: «Ай, уймалы, уймалы ла, Уймалы су буйлары. Ай-һай-ли, Уймалы су буйларында Озак яшәп булмады. Ай-һай-ли, Рәхәт булса да торган җир, Сагындыра туган ил». -
Абага
Абаганың 150гә якын төре билгеле. Татарстан территориясендә аның дүрт төре бар. Ата калканлы абага (ата абага – D. filix-mas), картузиус калканлы абага (D. carthusiana) барлык районнарда очрый; охшаш калканлы абага (D. assimilis), тараксыман абага (D. cristata) сирәк төрләргә керә. Ылыслы һәм катнаш урманнарда, куаклар арасында, сазлыклы болыннарда үсә. -
Нәҗип Думавиның улы Чыңгыз Тахтамышев хатлары
Бүген Гөлнурдан хат алдык, ул анда Зөфәр иптәшнең үтенечен дә белдергән. Алдагы хатында: «Резеда апаларның уллары чирләгән», – дип тә язган иде. Шулай инде, тормышта гел берәр нәрсә чыгып тора. Менә әле без дә якында гына каенанабызны күмдек. 79 яшендә иде. -
Әтәч белән тавыклар
Кояш баю белән тавыклар: – Кыт-кыт-кыт, кунакларга вакыт! – дип, берәм-берәм кетәккә кереп, кунакчаларга менеп кунаклыйлар икән, ди. Әтәч тә кунакчага менә, ятар түшәге булмагач, ачуы килеп, төн уртасында тора да шулай дип кычкыра, имеш, ди. -
Мөдәррис Вәлиев (1953-2020) шигырьләре
Әдәби тәнкыйтьче, шагыйрь, нашир, ТАССРның атказанган мәдәният хезмәткәре (1989), филология фәннәре кандидаты (2002), Республиканың М.Җәлил исемендәге һәм Җ.Вәлиди исемендәге әдәби премияләре лауреаты, 1983 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы Мөдәррис Харис улы Вәлиев (әдәби тәхәллүсе – Салих Маннапов) 1953 елның 30 маенда Татарстанның Әлки районындагы Яңа Камка авылында туган. -
Казанбаш мәктәбенә Гариф Ахунов исеме бирелде
Арча районының Гариф Ахунов исемендәге Казанбаш мәктәбендә (директоры – Р.Камалов) олуг әдипкә нисбәтле күркәм чара үтте. Чарага Гариф Ахуновның кызы Наилә Ахунова, Татарстанның халык шагыйре Р.Гаташ, шагыйрьләр һәм язучылар – В.Нуриев, Х.Ибраһим, Н.Сафина, С.Әхмәтҗанова, Й.Шәрәпова да кайтты. Казанбаш мәктәбенә Гариф Ахунов исеме бирелде. -
Чыршы
Чыршы – татар халкының мәдәни акылында бик үзенчәлекле урын биләп торучы каршылыклы агач. Бигрәк тә Казан татарларында. Ни өчен дисезме? Чыршы белән бәйле күп тыюлар бар. Аны йорт тирәсенә утыртырга ярамый дип исәплиләр, чөнки чыршы үлеләр агачы санала. Йорт тирәсенә утырткан чыршының очы кыегая башладымы, бу йорт хуҗасы үлеменә ишарә, диләр. Гомумән, татар акылы чыршыны безнең агач дип кабул итеп бетерми. Бу күчмә тормышта яшәгән вакытлардан килгән ышанудыр, күрәсең. Ни дисәң дә, чыршы – урман агачы, ә без – дала халкы. -
Ислам. Дини сүзлек
Мөхәммәд Габдеһү (1849-1905) – Мисырда мөселман яңарышының күренекле галиме. Ул Әл-Әзһәр университетын тәмамлаган (1866-1870). Үзлегеннән Европаның мәдәни мирасын өйрәнгән. Панисламизмга нигез салучы, сәет Җамалетдин Әфганинең (1839-1897) шәкерте һәм көрәштәше. -
«Җырымда юатырмын» җыры
Узган гасырның 1980 нче елларында шагыйрь Фәннур Сафин (1948-1992) исеме бик популяр иде. Аның сүзләренә язылган «Хушлашырга ашыкма» (Р.Гатауллин көе, И.Шакиров репертуарыннан), «Ялгыз көймә» (Р.Гатауллин көе, Ә.Авзалова репертуарыннан), «Җырымда юатырмын» (Б.Мөлеков көе, В.Гыйззәтуллина репертуарыннан), «Бер елганың ике ярында» (С.Чуганаев көе, А.Тимершәех репертуарыннан), «Кал моңнарым булып» (Р.Гатауллин көе, Г.Сафиуллина һәм Х.Фәрхи репертуарыннан), «Хуш, Сәрия!» (З.Хәйретдинов көе, И.Газиев репертуарыннан) җырлары халык теленнән бик озак төшмәде. -
Туган ягым яшел бишек
Арчаның “Казан арты” тарих-этнография музее Ветераннарның җирле иҗтимагый оешмасы белән берлектә 2022 елда гражданлык җәмгыятен үстерү өчен Татарстан Республикасы грантларын бирү конкурсында җиңү яулады. “Туган ягым – яшел бишек” проектының төп чаралары Арча ягының тарихын һәм әдәби мирасын саклауга багышлана. Проект район мәктәп укучыларына, студентларга, туристларга юнәлтелгән. Ә иң мөхтәрәм катнашучылар – өлкәннәр. Алар – район үсешен, тарихны, чын кыйммәтләрне яшьләргә җиткерүчеләр. Проект кысаларында тарихи урыннар буенча автоэкскурсияләр, велоэкскурсияләр һәм җәяүле походлар, шулай ук әдәби, тарихи кичәләр, конкурслар үткәрү күздә тотыла.