Ләбиб Лерон автор яңалыклары
-
Кормашчы-җәлилчеләр эзләреннән: Мордовиядә – Әхмәт Симаевның туган ягында
17 июль, 2024 ел. Көн кичкә авышкан, эңгер-меңгер чак иде. Юл безне («без» дигәнем – Вахит Имамов, Рөстәм Галиуллин, Разил Зиннәтуллин, Гөлүзә Ибраһимова һәм мин) мәшһүребез Такташның туган авылына – Тәрби (Торбеев) районына кергән һәм Парча (Парца) елгасы буена урнашкан Сыркыдыга алып килде. Авыл район үзәгенннән 13 чакрым ераклыкта урнашкан. Сыркыдының урысча исеме Сургодь булуын белгәч, башта бик гаҗәпләнгән идем. Тик үзебезнең Питрәчтәге Күн авылының урысчасы Конь булуын искә төшереп, шундук «тынычланып» калдым. -
Маякчы улы яки Күпкырлы талант иясе
Сүзем күпкырлы талант иясе Әхтәм Зарипов турында. Артист, баянчы, фотограф, радио һәм телевидение режиссеры, кинорежиссер, язучы-прозаик, публицист, драматург, сценарийлар һәм портретлар язу остасы. Болар – Әхтәм абыйның һөнәрләреннән мин белгәннәре генә. Тагын бер елдан 90 яшь туласы иде аңа. Сиксән тугызын тутырырга бер ай калганда – 2024 елның 19 июнендә – Аллаһы Тәгалә аны үз хозурына алды. -
Ах, Оренбур кала
Ах, Оренбур кала, сәхра-дала... Күккә тиеп тора манара. Сау булыгыз, дуслар, без китәбез, Бәлки, күрешә алмабыз тиз ара. -
Түндербаш дәвалый
Каюм Насыйри (1825-1902) агулы үләннең, ягъни түндербашның дәвалау үзенчәлекләре турында болай дип язып калдырган: «Бу үләнне бик каты ютәлләргә һәм тамыр авыруларына кулланалар, әфьюн файдасын бирә. Шулай ук каты шешләргә һәм корсак катканга кулланыла. Кулланылу юлы будыр: күренекле агу үләнен сыгып, суын җиңелчә уртача булган утта кайнатып куертырга кирәк. аннан соң әз-әз кулланалар». -
Агулы үлән түндербаш
Мәшһүребез Каюм Насыйри әлеге үсемлек хакында болай дип яза: «Агу үләне (түндербаш, урысчасы – болиголов), гарәпчә – шөкране кәбир, төркичә бадран диләр. Тамыры ак һәм шома. Көпшәсе туры, 4-5 карыш үсә. Төсе ачык яшел, яфраклары эре һәм аллы-гөлле, чиратлашып урнашкан. Чәчәге ак була. Европада һәркайда бар, сукаланмаган җирләрдә үсә. Июнь аенда чәчәк ата». -
Абага дәвалый
«Абага үләне (папоротник) – билгеле үләндер, гарәпчә – сәрхәс, фарсыча – килдар һәм төркичә козгын уты, диләр. Яфраклары калын. Тамыры бик озын, төпкә чаклы җәелеп үсәр. Бу төр абаганың камылы юктыр, каләм сыман яфраклары бер аршын һәм чирек аршын кадәр үсә. Яфракларының төбе киң, очына таба тар һәм нечкә, өсте шома, асты бераз төклерәк, орлыклары яфрак өстендә күз-күз тезелеп тора. Һәркайсы урманнарда бар, июль-август айларында чәчәк ата. -
Шагыйрә Зәкия Садыйкова һәм аның «Өч хат» шигыре
Кем ул Зәкия Садыйкова? Интернет челтәрендә аның хакында мәгълүмат бөтенләй юк диярлек. Кайбер язма-хәбәрләрдән (мәсәлән, Нәбирә Гыйматдинованың «Идел» журналында басылган язмасы («Җәлил кызы Люция: күләгәдә узган гомер», №12, 1995 ел), әңгәмәләрдән («Муса Җәлилнең кызы Люция: «Миндә әти каны ага!», «Интертат» электрон басмасы, 20 февраль, 2016, авторы – Мөршидә Кыямова; «Хыянәтче түгеллеген сизә идем», «Ватаным Татарстан», 17 февраль, 2013 ел, авторы – Фәния Әхмәтҗанова) һәм «Татарстан» дәүләт телерадиокомпаниясе әзерләгән «Зәкия Садыйкова» дигән видеоязмадан чыгып, Зәкиянең тумышы белән Донбасс якларыннан булуын, әти-әнисе белән Казанда яшәгәнлеген, кайчандыр шагыйрә булганлыгын, Муса Җәлил белән таныш булуын һәм аның белән никахлашуын, 1936 елның 18 маенда аларның Люция исемле кызлары туганлыгын, каһарман-шагыйрьнең «Кызыма» шигыре нәкъ менә Люциягә багышланганын, Зәкия апаның озак еллар буе Татарстан радиосында (Балалар редакциясе, хуҗалык эшләре, профком һ.б.) эшләгәнен белергә мөмкин. Кем әйтмешли, шуның белән шул...