Admin автор яңалыклары
-
Композитор Хөснулла (Хөснул) Вәлиуллинның тууына 110 ел
Композитор, Татарстан АССРның (1966) һәм РСФСРның (1974) атказанган сәнгать эшлеклесе, Татарстанның Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты (1989) Хөснулла (Хөснул) Вәлиулла улы Вәлиуллин 1914 елның 28 февралендә Саба районындагы Байлар Сабасы авылында туган. Ул Казан музыка училищесын (1940, В.Виноградов сыйныфы), Казан дәүләт консерваториясен (1950, Альберт Леман сыйныфы) тәмамлый. Хөснулла Вәлиуллин 1950-1951 нче елларда – Казан музыка училищесы укытучысы. 1968-1973 һәм 1978-1981 нче елларда – Татарстан китап нәшриятында музыкаль әдәбият мөхәррире. Аның «Самат» операсы (Х.Вахит либреттосы) татар опера сәхнәсендә музыкаль театр өчен иң уңышлы, лирик-психологик рухтагы әсәрләрдән санала. Композитор Г.Тукай, М.Җәлил, Ә.Ерикәй, Х.Вахит, С.Хәким, Р.Фәйзуллин һ.б.ның шигырьләренә җыр һәм романслар яза. Хөснулла Вәлиуллин 1993 елның 24 сентябрендә вафат булды. -
Шагыйрь Нияз Акмалның тууына 70 ел
Шагыйрь, язучы, журналист, 1988 елдан СССР Язучылар берлеге әгъзасы, С.Сөләйманова исемендәге әдәби премия лауреаты (2006) Нияз Акмал (Нияз Рәшит улы Акмалов) 1954 елның 14 февралендә Сарман районындагы Каташ-Каран авылында туган. 1976 елда университетны тәмамлагач, ул берникадәр вакыт Балык Бистәсе районы радиосында җирле тапшырулар мөхәррире булып эшли. Нияз Акмал 1977 елның көзеннән Казан шәһәрендә төпләнеп яши. Әүвәл Татарстан китап сөючеләр җәмгыятендә инструктор-методист булып, 1979 елдан исә «Яшь ленинчы» газетасы редакциясендә хезмәт куя. -
Муса Җәлилнең кызы Люция Җәлилова: «Минем зарларым Татарстанга үпкә түгелмени?»
30 сентябрьдә Оренбургта Муса Җәлилнең өлкән кызы Люция Җәлилова белән таныштым. Танышу IX Евразия туган якны өйрәнү фәнни форумында булды. Мин бу чарага журналист буларак барсам,Люция ханым мәртәбәле кунак иде. 87 яшьлек Люция Җәлилованың беренче мәртәбә әтисенең туган төбәгенә кайтуын тарихи вакыйга дип әйтергә мөмкин. Форумда катнашучыларның барысы да шуның шаһиты булдылар. -
100 ел элек татар дөньясы
Төбәктә татар авылларында күрәзәчелек «кәсебе» мәйдан алып бара. Мәсәлән, Бәчек авылында мәшһүр «Сабира» карчык киләчәктәге эшләрдән хәбәр биреп, «кәрамәт» күрсәтеп ята... Авыллардан аңсыз хатын-кызлар, авыручылар, әйбере таланган кешеләр, солдатта уллары хәбәрсез югалган аналар шул карчык янына барып, май, йомырка, он биреп, «юранып» кайталар. Аннары карта белән күрәзәчелек кылучылар да күренгәли. -
Муса Җәлил кызы Люциянең хаты
Узган елның (2023) 12 декабрендә СанктПетербургтан – каһарманшагыйрь Муса Җәлилнең кызы Люциядән «Безнең мирас» журналының баш мөхәррире Ләбиб Леронга хат килеп төште. Ул хатны укучыларыбыз игътибарына да тәкъдим итәргә булдык. -
Арчада керамика остаханәсе ачылды
Арча шәһәренең “Казан арты” тарих-этнография музеенда керамика остаханәсе ачылды. Гадәттә, Казан артындагы керамика сәнәгате турында сөйләгәндә, Питрәч чүлмәк ясау кәсепчелеге һәм Иске Казанның чүлмәк ясау остаханәләре турында гына искә алына иде. Бактың исә, Арча шәһәре һәм аның тирә-ягындагы авылларында да элекке заманнарда – Идел буе Болгар дәүләте, Алтын Урда һәм Казан ханлыгы чорында ук балчыктан төрле әйберләр ясау остаханәләре булган икән. Керамика, ягъни балчыктан әвәләп эшләнгән савыт‑саба, чүлмәк калдыклары Арча шәһәрлегендәге археологик казу эшләре вакытында иң күп табылган ядкярләрдән санала. Хәзерге вакытта музейның фондсаклагычында 5 меңнән артык керамик предмет саклана. Аларның күбесе шушы төбәктәге кызыл балчыкны изеп, әвәләп, төрле орнаментлар белән бизәп һәм яндырып ясалган. -
Балалар өчен шигырьләр
Уянып бүген иртән Карасам тәрәзәгә, Ак сакаллы Кыш бабай Кар алып килгән безгә. -
100 ел элек татар дөньясы
Соңгы көннәрдә төрле совет мөәссәсәләрендә (оешмаларында) һәм халык комиссариатларында, урыс эшчеләрен татарчага өйрәтү эше яхшы юлга куела башлады. Саулыкны саклау халык комиссариаты белән Гадлия (юстиция) халык комиссариатлары бу эштә беренче урын тоталар. Саулыкны саклау халык комиссариатында татарча укучы урыс хезмәткәрләр татарча өйрәнүгә бик нык әһәмият бирә. Шушы көннәрдә генә андагы хезмәткәрләрне татарча укытыр өчен яхшы мөгаллим чакырылды. -
Актёр һәм режиссёр Хөсәен Уразиковның тууына 130 ел
Актёр һәм режиссёр, ТАССРның халык (1945) һәм РСФСРның атказанган артисты (1950), РСФСРның атказанган сәнгать эшлеклесе Хөсәен Ибраһим улы Уразиков 1894 елның 7 (19) гыйнварында Сарытау губернасының Дергачев өязендәге (хәзерге Саратов өлкәсендәге Дергачев районы) Сәфәр авылында туган. -
Укытучы-депутатка уңышлар телик!
Бөтенроссия мәгърифәтче остазлар җәмгыятенең Татарстан Республикасындагы региональ координаторы, Казан энергетика көллиятенең информатика укытучысы Раил Шәмсетдинов Татарстан Республикасы Дәүләт Советы депутаты мандатын алды. Кичә Татарстан Республикасы Үзәк сайлау комиссиясе утырышында Татарстан Дәүләт Советы депутатының вакантлы мандатын тапшыру турында карар кабул ителде. Тиешле карар кабул ителгәннән соң, Раил Шәмсетдиновка сайлану турында таныклык тапшырдылар. Яңа теркәлгән депутат үз эшен Татарстан Республикасы Дәүләт Советының чираттагы утырышында ук башлаячак. -
Казан татарларының ризык төрләре
Игътибарыгызга тәкъдим ителә торган мәкаләнең авторлары Габделкадыйр һәм Мәрьям Гобәйдуллиннар – язучы һәм тарихчы Газиз Гобәйдуллинның бертуган энесе белән сеңлесе, Казанның танылган сәүдәгәре, күпсанлы йортлар хуҗасы Салих Гобәйдуллинның газиз балалары. -
«Кошлар кебек» җыры
Һаваларда очкан кошлар кебек, Ярсый-ярсый канат кагынып, Туган илем, кайттым мин талпынып, Күз нурларым, сезне сагынып. -
ДИФГАТЬ СИРАЙ. Бер йөрәккә ничек сыйдылар
Хәтәр җилләр, шаулы диңгезләр, Зәңгәр күкләр, үткен кыялар... Илләр, гөлләр, чыклар, болытлар – Ничек болар җиргә сыялар? -
Нашир Әхмәтгәрәй Хәсәнинең тууына 140 ел
Әдип, тәрҗемәче, нашир Әхмәтгәрәй Сибгатулла улы Хәсәни 1883 елның 15 декабрендә Казанда Арча районының Иске Ашыт авылыннан чыккан Казан сәүдәгәре гаиләсендә туган. Әхмәтгәрәй Казанның атаклы «Мөхәммәдия» мәдрәсәсендә белем ала. 1907 елда ул «Гасыр» исемле китап нәшрияты оештыра һәм әлеге нәшрият 1921 елга кадәр эшли. Әхмәтгәрәй Хәсәни һәм аның хатыны Зәйнәп Хәсәни 1912- 1918 нче елларда XX гасыр татар матбугатының иң яхшы, матур иллюстрацияле «Аң» журналын да чыгара. Биредә Г.Тукай, Г.Исхакый, Г.Ибраһимов, Ф.Бурнаш, С.Сүнчәләй һәм башкаларның әсәрләре басыла. Әхмәтгәрәй Хәсәнинең пьесалар язуы, урысчадан А.Чехов әсәрләрен тәрҗемә итүе мәгълүм. Хәсәниләр гаиләсе Г.Тукай, Ф.Әмирхан белән аеруча дустанә мөнәсәбәттә булган. Әхмәтгәрәй Хәсәни 1934 елда вафат була. -
Дин һәм җәмәгать эшлеклесе Зыя Камалиның тууына 150 ел
Педагог, дин галиме, җәмәгать эшлеклесе, «Галия» мәдрәсәсен оештыручы һәм аның ректоры (1906-1918) Зыя Җамалетдин улы Камали (Камалетдинов) 1873 елның 9 декабрендә хәзерге Башкортстанның Чишмә районындагы Келәш авылында туган. Башлангыч белемне ул туган авылы мәктәбендә ала, соңыннан Уфадагы Госмания мәдрәсәсендә укый. Зирәк һәм тырыш Зыяны Уфаның «Җәмгыяте хәйрия» оешмасы Мисырга укырга җибәрә. Ул Каһирәнең Шәрык дөньясында билгеле Әл-Әзһар университетында белем ала (остазы – галим Мөхәммәт Габдеһү, 1849- 1905). Зыя Камали 1904 елда укымышлы галим булып, тәҗрибә туплап, Уфага кайта һәм Госмания мәдрәсәсендә укыта башлый. Галим гарәп, фарсы һәм госманлы төрек телләрен ана теледәй камил белә, Көнбатыш Европа телләреннән инглизчә һәм французча иркен эш итә, алман теленнән дә киң мәгълүматлы була. 1920-1930 нчы елларда ул мөфти Ризаэддин Фәхреддин (1859-1936) даирәсендә, Габдерахман Гомәри (1867-1933), Мөхлисә Буби (1869-1937) һ.б. белән бергә, Диния нәзарәте әгъзасы сыйфатында хезмәт итә. Зыя Камали 1942 елда вафат булды.
Башка видеолар →
БЛОГЛАР
Бөтен блоглар →
ВИДЕО
-
Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"
-
“Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру