Әдәби мирас рубрикасы буенча яңалыклар
-
Төнбоеклы күл буенда
Төнбоеклы күл буенда Саклана безнең эзләр. Текәп карыйлар шикелле Миңа бик таныш күзләр. Күзләрен йомган чәчәкләр, Чык төшкән өсләренә. Бергә йөргән вакытларым Төшә шул исләремә... -
Асрама
Җан асрау, диләр... Димәк, дөньяда бар Асрамага калган җаннар да... – Асрамага бала бирәм! – ...Шул чордагы Бу татарны ничек аңларга? -
«Голүмең бакчасында…»
Голүмең бакчасында дулашалым, идәлем сәйран; Сәгадәт-бәхетемезгә калсын инсе, җинниләр хәйран. Татарлар рәфгате, шаны сикез кат күкләрә китсен; Әбәд-сәрмәд бу милләтне Ходаем бәхтияр итсен! -
Фаил Шәфигуллин «Туып үскән нигез ташларына»
Меңәр яшьлек ташлар тып-тын ята, Кычытканнар шашып чәчәк ата... Ят бакчачы бага бакчаны. Бар тирә-як чумган тирән моңга, Ни өчендер тормыш сүнгән монда, Кычытканнар җиңгән ташларны. -
Җыр кайчан туган?
Көенә сүзем юк. Һәркемнең җанына тансык, таныш булган моңлы көй. Әмма сүзләренең бер өлеше, мәсәлән, «майның унбишләрендә» дигәне, ничектер, кем әйтмешли, «эләктереп» алды бит үземне. Дөрестән дә, халкыбыз тарафыннан кайчан җырлана башлады икән бу җыр дип ныклап уйланырга мәҗбүр итте хәтта. Һәрхәлдә, тапшыруны алып баручы әйткәнчә, борынгы заманнарда түгел дә түгел инде... -
Госман Садә шигырьләре
Әверелә калса канат булып Кешеләрнең әгәр куллары, Якынаер иде... якынаер Кош юлына кеше юллары. -
Шәриф Камал шигырьләре
Татар әдәбиятының чын классигы буларак танылган Шәриф Камалның (1884-1942) иҗат мирасына данлыклы проза әсәрләре, хикәяләр һәм повестьләр, новеллалар һәм фельетоннар да, милли драматургия тарихында үз урынын биләгән пьесалар да керүе мәгълүм. Гадәттә, моннан тыш, язучының биографияләрендә аның 1906 елда ук «Сада» исемле шигырьләр җыентыгын бастыруы хәбәр ителә. Бу хакта бер-ике җөмлә языла да, алга таба без Шәриф Камалның шигырьләре турында берни ишетмибез диярлек. -
Халисә Ширмән: «Мин сине бәхетле иттемме?!»
«Мин сине бәхетле иттемме?!» Күзләрең гел тоташ моң гына... Көзге көн... Чаларган чәчеңә Вак яңгыр сибәли тын гына... -
Зөлфәт. Көлү-елау
Күп көлгәнгә, ахры, күп еладым, Күз яшьләрен йотып эчемә... Салкын ташка ятып еладым мин, Чык сарыган үлән өстендә. -
Трагедия
Язучы Нурихан Фәттах турында сүз чыкса, укучы аны прозаик буларак күз алдына китерә дип уйлыйм. Студент елларыннан бирле төрле хикәяләр, повестьләр язган яшь авторны «Сезнеңчә ничек?» дип аталган беренче романы (1956) җитди язучылар рәтенә куя. Кайчан да булса пьеса язу теләге, бәлки, аның уена да килмәгәндер. 1970 нче елларда Курчак театрының баш режиссеры итеп билгеләнгән Роберт Батуллин (Рабит Батулла. – Ред.) «котыртуы» һәм сәхнә әсәрләре язуның серләрен өйрәтүе буенча язылган «Энҗеле үрдәк» пьесасының уңышлы баруы аны канатландыргандыр. Шул уңыштан дәртләнеп, ул зуррак сәхнә әсәре язарга алына һәм «Кол Гали» трагедиясен иҗат итеп, Г.Камал исемендәге татар дәүләт Академия театрына тәкъдим итә. Әсәрне укыйлар, кабул итәләр һәм, озак та үтми, репетицияләр дә башлана. -
Әтием шигырьләре
Әтием Габдулла Кыям улы Дәминов 1905 елның 10 мартында Тәтеш районының Кече Тархан авылында указлы мулла гаиләсендә туган. Авыл мәдрәсәсендә һәм атасыннан ныклы дини, дөньяви белем алган. Ул һәр уку елында ике сыйныф үткән һәм үзе яшендәге балаларны укыткан. -
Әхмәт Гыймадов иҗатын өйрәнүдә яңа табышлар
Әхмәт Гыймадов (1915-1943) – Бөек Ватан сугышында ятып калган яшь татар язучыларының берсе. Казан шәһәрендә туып, Мулланур Вахитов исемендәге мәктәптә җиде сыйныф белем алган, аннан завод-фабрика өйрәнчекләре мәктәбендә (ФЗУ) укып, аны тәмамлап, Казан заводларында эшләгән елларда каләм тибрәтә башлаган әдипнең матбугатта хикәяләре һәм мәкаләләре дөнья күрә. Аннан ул үзе хезмәт күрсәткән завод газетасында хәбәрче дә булып эшли, бераздан аны мөхәррир итеп тә билгелиләр. 1943 елда Әхмәт сугышка җибәрелә һәм, кызганыч ки, кире әйләнеп кайта алмый. -
Фронтовик-шагыйрь Әюп Гәрәй: «Минем кебек беркем сагынмас...»
Балачагым, яшьлегем үткән, хезмәт юлымны агроном булып башлаган хәзерге Тукай районындагы Иске Дөреш авылында туган шагыйрь Әюп Гәрәй турында мин 2000 нче еллар уртасында гына белдем. Аның хакында укытучылырыбыз да, авыл кешеләре дә сөйләмәде. «Якты юл» газетасы гына 2012 елның 22 февраль санында журналист Хәмит ага Мөхәммәтшинның Әюп Гәрәй турындагы мәкаләсен чыгарды. Татар энциклопедиясенең икенче томында шагыйрь хакында кыскача мәгълүмат бирелде. -
Марс Шабаев (1933-2008) шигырьләре
Марс Садри улы Шабаев 1933 елның 14 июлендә Татарстанның Минзәлә районындагы Югары Тәкермән авылында туган. Марс Шабаевның шигырьләре көндәлек матбугатта 1952 елдан күренә башлый. Беренче мөстәкыйль китабы 1962 елда басылып чыга. Аннан соң әдипнең 60 еллар дәвамында «Кына гөле», «Ашкыну», «Зәңгәр планетам», «Сине эзлим», «Әби-апа» кебек җыентыклары дөнья күрә. «Җикән камыш», «Онытма» һәм русча тәрҗемәдә чыккан «Ищу тебя» җыентыкларындагы шигырь һәм поэмалары өчен Марс Шабаев 1976 елда Татарстан АССРның Г.Тукай исемендәге дәүләт премиясенә лаек булды. -
Фәннур Сафин (1948-1992) шигырьләре
Йөрәгемне нидер чәнчеп ала, алтын көннәремне сагынам... Керфектәге ут-шар аша багам алсуланган офык ягына.