Миллият сүзлеге: агачат

АГАЧАТ — башкортта: киребеткән, үҗәт ат. Димәк, төркиләрдә «агачатка атландыру» фразеологизмының туры мәгънәсе дә булган икән. //Агачатка менмә, сабыйга тимә, күккә сөянмә - мәкаль. ...Кайвакыт мәҗнүн кеби көлмәс вә шатланмас идем, - Син агачат өстенә атландыручы булмасаң. Тукай. 

Гомумән, «агачатка атлану», «агачатка атландыру» (берәр кешене хәйлә белән алдалау, төп башына утырту)
гыйбарәсен борынгы җырчы Гомерның «Илиада»сына (агачтан ясалган аты»на) гына бәйләп аңлату белән килешеп булмый, чөнки телебездә шул ук мәгънәдәге «таякка атландыру» гыйбарәсе дә яши, - ихтимал, анысы беренчелдер әле. Өстәвенә, данайлылар троялыларга бүләк иткән атка (рус телендә «троянский конь») берәү дә атланмый һәм атлана да алмый, чөнки бу эче куыш ат корсагында данайлы сугышчылар посып ятарлык зур урын булган.

Татар телендәге «җилгә атлану» сүзе дә әлеге мәгънәви рәткә карый.