Ә.Атнабаев шигырьләре

Кешегә нәрсә җитми?

Бу кешегә һәрчак нидер җитми:
Кара икмәк булса, ак җитми,
Шуышып йөргән чакта – аяк җитми,
Җәяү йөргән чакта – ат җитми,
Аты булса, машинасы җитми,
Очар өчен ракетасы җитми,
Планетасы җитми...

Күк җитми...

Бу кешегә ифрат күп җитми.
Шул кешегә ләкин кайчагында,
Башларына кайгы төшепме,
Бинахакка кайгы күтәрепме,
Гамьсезлектән җаны өшепме,
Ап-акны да кап-карага буяп,
Матурны да ямьсез күргәндә,
Якты дөнья белән бәхилләшеп,
Һәлакәтен эзләп йөргәндә, –
Шул юлыннан тартып алыр өчен,
Бу кешегә ифрат аз җитә:
Бер җылы сүз –
Күңел эретерлек наз җитә.

Уфа – Казан

Уфа дисең дә мактыйсың,
Уфадан туйдым инде,
Гомеремдә күрмәсәм дә,
Үкенмәс булдым инде.
Казан калалары матур,
Сагындым Казанымны,
Укып йөргән елларымны,
Мәхәббәт газабымны.
Яшьлек үткән юлларымнан
Казанга кабат китәм.
Бер күрергә зар булырсыз –
Уфага кайтмам бүтән.
Казанга китәм, китәм!
Елларына әллә ничә
Кабатлана шул хатам.
Казанны сагынып барам да
Уфамны сагынып кайтам.

Кара икмәк

Әнкәй миңа кара икмәк, чәйнәп,
Имезлеккә салып биргән дә,
Үзе киткән урак урырга...
Елаганмын,
ләкин чыдаганмын –
Икмәк белән була торырга.
Кара икмәк бәләкәйдән таныш,
Беләм аның кыйммәт икәнен,
Бер телеме өчен
кешеләрнең
Таңга кадәр чират көткәнен.
Кара икмәк зур мәсьәлә булган:
Йөз граммлап аны бүлгәннәр,
Кош теледәй шул граммнар өчен
Сугышканнар,
хәтта үлгәннәр...
Шул чакларны онытабыз бугай,
Әйтерсең лә, күктән төшкәнбез.
Беребез дә күктән төшмәгәнбез,
Кара икмәк ашап үскәнбез.
Ул вакытлар мәңге кире кайтмас,
Без ашыйбыз хәзер калачын,
Тик калачның тәмен белер өчен
Онытмаек аның карасын.
Онытмаек
җәйге челләләрдә
Җиң сызганып кемнәр иккәнен,
Онытмаек бәрәкәтле җирнең –
Кара җирнең кара икмәген!

Ышанасы килми

Кичә берәү бу дөньядан китте,
Каршы торалмады үлемгә.
Кеше гомере мәңге түгелгә
Кыен булып куйды күңелгә.
Кыен булды...
Ләкин бүген иртән
Кояш чыкты, көлеп, кызарып.
Вак-вак басып,
көянтәсен асып,
Суга китте күрше кызлары.
Җилләр исте...
Җилләр түбән очтан
Алып килде төтен исләрен.
«Кемнәр бүген кунак чакыра икән,
Иртә яккан шулай мичләрен?
Кемнәр икән бүген шатланыр –
Хатлар алыр икән ерактан?
Кайсы кызның бәхете җиңәр икән –
Кемнәр кайтыр икән солдаттан?..»
Уйларымны челпәрәмә ватып,
Килеп керде күршем атылып, –
Үзе көлә, үзе аптырый –
Игез малай тапкан хатыны!
Җир өстендә яңа көн башланды,
Җиңел булып китте күңелгә.
Җиңелмәслек нәрсә түгел лә –
Ышанасы килми үлемгә,
Кеше гомере мәңге түгелгә.
***
           Р-га
Син китәргә тиеш бөтенләйгә –
Вагон тоткасына үрелдең.
Көз җитеп тә әле өлгермәгән,
Язны сагынып та өлгердем.
Бар табигать үксеп елый сыман:
Елый таллар...
Елый болытлар...
Болытлардан кургаш тамчы тама,
Кургаштан да авыр минутлар.
Ара якын:
тик бер генә адым,
Атлыйсы да
Атыласы синең кочакка,
Һәм янасы
бөтен гомер буе
Кочаклашып шушы учакта.
Ара якын,
ләкин кешеләрнең
Язмышлары ята арада.
Язлар белән көз арасы ерак –
Бигрәк ерак безнең аралар.
Еласыннар таллар...
Болытлар...
Һәм елгалар чыксын ярыннан! –
Тимер юлда рельслар да шулай –
Мәңге бергә,
мәңге аерылган.

Туфрак

Түш кесәгә салып йөртәсе бар
Үзебезнең туган туфракны;
Тирләр тамып яргаланып кипкән,
Кайгылардан кара янып беткән,
Туйдыручы туган туфракны.
Шул туфрактан чыккан малайлар без,
Кендегебез шуңа ябышкан.
Аермабыз, булса, чак кынадыр
Шул туфракта үскән арыштан.
Арыш үскән җирнең хуҗасы без,
Килмәгәнбез аңа кунакка.
Тереләр дә атлый шул туфрактан,
Үлеләр дә – шул ук туфракта.
Безне язмыш кайчак илтеп бәрә
Күз күреме җитмәс якларга.
Каф таулары аша бәндәләрне
Шушы туфрак тартып кайтара.
Тирләр тамып яргаланып кипкән,
Кайгылардан кара янып беткән
Туйдыручы гомум торакны –
Үзебезнең туган туфракны
Түш кесәгә салып йөртәсе бар.
Белеп бетермибез кадерен.
...Кай туфракта булса туган йортым,
Шул туфракта булсын каберем.