«Зөбәрҗәт» җыры

Җуелмас хәзинә

«Халык җырлары безнең киләчәктә мәйданга киләчәк әдәбиятымызга, бер дә шөбһәсез, нигез булачактыр».

Габдулла Тукай

Зөбәрҗәт

(Татар халык җыры)

Карчыгадай дигән, һай, гаярь кош

Кош кундырмас, бәгырем, тирәккә;

Биби лә кем, Сәрби лә кем, Зөбәрҗәт,

Бибигайшә һәм Гөлгәйшә

Өзелеп-өзелеп сөйләшә.

Гашыйк хәле бигрәк яман икән,

Май кундырмый, бәгырем, йөрәккә.

Биби лә кем, Сәрби лә кем, Зөбәрҗәт,

Бибигайшә һәм Гөлгәйшә

Өзелеп-өзелеп сөйләшә.

Биек тә генә биек ни күренә? –

Биек каеннарның биеге;

Биби лә кем, Сәрби лә кем, Зөбәрҗәт,

Бибигайшә һәм Гөлгәйшә

Өзелеп-өзелеп сөйләшә.

Нурлы йөзкәйләрне ни саргайта? –

Җан да сөйгәннәрнең көеге.

Биби лә кем, Сәрби лә кем, Зөбәрҗәт,

Бибигайшә һәм Гөлгәйшә

Өзелеп-өзелеп сөйләшә.

Заманында әлеге җырны Кама Тамагы районының Олы Карамалы авылы кызы Әлфия Галимова бик матур итеп җырлый торган булган. Ә.Галимова репертуарында, әлеге җырдан тыш, халкыбызның «Уел» һәм «Гөлҗамал» җырлары да бар. Шулай ук ул көйләрен Рөстәм Яхин язган «Күңелемдә яз», «Бакчамдагы чияләр», «Тургай», «Нәни Чапай» җырларын да яратып башкарган.

Бу җыр Идрис Газиев репертуарында да бар.

Сүз уңаеннан, Кама Тамагы – җыр сәнгатенә, Ә.Галимовадан тыш, Флера Сөләйманова (1939-2023, Татарстанның халык артисты, Иске Барыш авылыннан), Разыя Тимерханова (1918-1997, ТАССРның атказанган артисты (1950), төп чыгышы Олы Карамалы авылына барып тоташа, «Зөбәрҗәт» җырын ул да яратып башкара торган булган) кебек күренекле җырчыларны биргән төбәк.

Төп фото:

Җырчы (лирик-колоратур сопрано),ТАССРның атказанган (1957), ТАССРның халык артисты (1985), Татарстанның Кама Тамгы районындагы Олы Карамалы авылы тумасы Әлфия Әхәт кызы Галимова (1922-2015).

Өстәмә фотолар:

Разыя Дәүләтша кызы Тимерханова (1918-1997)

Флера Зыятдин кызы Сөләйманова (1939-2023)

Сәхифәне Ләбиб Лерон әзерләде.

«Безнең мирас». – 2025. – №8. – Б.110-111.