Журнал «Безнең мирас»

Габдулла Тукай: Көнчелек, үчлек белән тулган татарлык

Хәзерге хәлебезгә карата
Көнчелек, үчлек белән тулган татарлык,
Төяп илтеп Мәкәрҗәдә сатарлык.
Язучыларга хөрмәтләре юк,
Бу дингә бөртек тә хезмәтләре юк.
Каләм иясенең каләмгә хөрмәте юк,
Болар каршында тәкәббернең хөрмәте күп.
Сүземә карагыз — юллар ачармын,
Үземә бакмагыз — үзем начармын.
Наданлык таптамасын — яньчелербез,
Каләмгә каршы бармыйк — чәнчелербез.
Каләм – хөкем йөртүче Җир йөзендә,
Аның белән ант ителгән «Нүн» сүрәсендә.
Язучылар — диндә ныклыкка сәбәп,
Ике дөнья тәмугыннан котылуга чара.
Болар бит исламга терәк,
Безгә боларга таянырга кирәк.
Язучысыз язылдымы бу Коръән,
Язучысыз төзелдеме бу Форкан?
Язучылар – исламга көч-куәт,
Аларда юмартлык, омтылыш, ялкынлы дәрт.
Көчсезләргә иптәш, көчлеләргә җитәкче,
Болар – бөтен ислам инануларын ачыктан–ачык күрсәтүче.
Боларның кемлеген яхшы белик без,
Боларның артуын Ходайдан телик без.
Каләм – бөек, каләм –- дәрәҗәле;
Ходайның телендә ант урынында ул.
Каләм данлы, каләм шанлы; каләм ул –
Чиргә дәва, кайгыны юар сабындыр.


(«Хәзерге хәлемезә даир». «Әлгасрелҗәдид» журналының 1906 елгы 15 гыйнвар (1 нче) санында «Уральскидә Габдулла Тукаев» имзасы белән басылып чыккан. Большевик инкыйлабына кадәр бу шигырь Тукайның бер җыентыгына да кермәгән, бары тик Икетомлыкта (1929) гына кабат дөнья күргән.
Текст «Әлгасрелҗәдид»тән алынган.
«Сәзадер сүрәтен «Нүн» дә йәминә» («Нүн» сүрәсендәге антка (йәмингә) килешә) – Коръәннең 68 нче «Нүн» («Каләм») сүрәсендәге беренче аятьнең сүзләре күздә тотыла булса кирәк: «Нүн. Вәл-каләми вә ма йәстурун» («Нүн. Каләм белән һәм (кешеләрнең) язу әсбабе булган башка нәрсә(ләр) белән ант итәм»). «Тәфсире Ногмани»дә (Казан, 2009) аятьнең мәгънәсе болай аңлатыла: «Бисмил-ләһир-рахмәнир-рахим. 1. Нүн. Вә Ләүхүл Мәхфузны язган каләм белән һәм фәрештәләр язган кешеләрнең гамәл дәфтәрләре илә ант итәмен».

(Чыганак: Тукай Г.М. Әсәрләр: 6 томда / Габдулла Тукай. — Академик
басма. 1 том: шигъри әсәрләр (1904–1908) / төз., текст., иск. һәм аңл.
әзерл. Р.М.Кадыйров, З.Г.Мөхәммәтшин; кереш сүз авт. Н.Ш.Хисамов,
З.З.Рәмиев. — Казан: Татар. кит. нәшр., 2011. – 407 б.)). 

Теги: Габдулла Тукай Яңалыклар Дөнья хәбәрләре

КОММЕНТАРИЙ ЯЗАРГА

Выпуск журнала март

ФОТО

Казиле мәчетенә 120 ел


Башка фотолар →

Башка видеолар →

Аудио

Вафирә Гыйззәтуллина башкаруында «Җырымда юатырмын» җыры


Башка аудиоязмалар →

БЛОГЛАР





Бөтен блоглар →

ВИДЕО

  • Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"

    Флюра Сөләйманова: "Филармония - яшәү рәвешем"

  • “Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру

    “Яшел камин янында. Шәхесләребез”. Газинур Моратка багышланган тапшыру