Дөнья хәбәрләре

“Милләтләр дә кеше кебек. Һәр милләтнең үз үткәне, үз холкы була. Төрки дөнья вәкиле буларак Чыңгыз Айтматовны искә алганда, үз мәдәни хәзинәбезгә яңаларын өстибез. Аның өчен башкарылган һәр гамәл мәдәниятебезне баетуга ярдәм итә”, — диде бөек язучының улы Әскар Айтматов әтисенең тууына 90 ел тулу уңаеннан игълан ителгән “Төрки дөньяда Чыңгыз Айтматов елы”ның ачылу тантанасында.

Бүген Төркия башкаласы Анкарада дөньякүләм танылган кыргыз язучысы Чыңгыз Айтматов елын ачу тантанасы үткәрелде. ТӨРКСОЙ халыкара төрки мәдәният оешмасы һәм “Анадолу” мәктәпләре тарафыннан оештырылган җыенга Төркия президенты баш киңәшчесе Ялчын Топчу, Кыргызстан мәдәният, мәгълүмат һәм туризм министры Султанбәк Жумаголов, Кыргызстанның Анкарадагы илчесе Ибраһим Жунусов, Кыргызстан Республикасы фәннәр академиясе әгъзасы. Чыңгыз Айтматов исемендәге институт мөдире профессор Абдылдажан Әхмәталиев, Казакъстан язучылар берлеге рәисе Улугбәк Әсдәүләтов, Чыңгыз Айтматовның өлкән улы Әскар Айтматов, ТӨРКСОЙ халыкара төрки мәдәният оешмасы генераль сәркатибе Дүсән Касеинов, “Анадолу” мәктәпләре башкарма комитеты рәисе профессор Сами Гүчлү һәм Төркиянең танылган язучылары, сәнгать әһелләре, галимнәр, күпсанлы җурналистлар катнашты. Бу турыда ТӨРКСОЙның мәгълүмат үзәге хәбәр итә.

Билгеле булганча, узган елның 5 декабрендә Казакъстанның Төркестан каласында уздырылган ТӨРКСОЙ Халыкара төрки мәдәният оешмасы Даими шурасының XXXV утырышында 2018 ел — тууына 90 ел тулу мөнәсәбәте белән халыкара танылган кыргыз язучысы Чыңгыз Айтматовны искә алу елы игълан ителгән иде.

Анкараның үзәгендәге атаклы “Шинаси” театры бинасында уздырылган ачылу тантанасында тамашачыларны сәламләп чыгыш ясаган ТӨРКСОЙ оешмасы җитәкчесе Дүсән Касеинов Чыңгыз Айтматовны дөньяны каләме белән яулап алган язучы буларак бәяләде. “Айтматов — ятим бала буларак, балаларының атасы буларак, милләтенең өмете һәм горурлык чыганагы буларак, сәясәт һәм дәүләт эшлеклесе буларак, дөньякүләм танылган язучы, профессиональ дипломат, тынычлык илчесе буларак һәм башка тагын бик күп төрле сыйфатларга ия зат буларак, көннәрчә сөйләп аңлатырлык үрнәк шәхес. Быел тууына — 90, үлеменә 10 ел тулу уңаеннан бу бөек останы хөрмәт белән искә алам”, — диде ул.

Төркия президенты исеменнән нотык тоткан президентның баш киңәшчесе Ялчын Топчу Чыңгыз Айтматовның “Җәмилә” романын дөньядагы иң матур мәхәббәт әсәре дип бәяләде. Ул: “Җәмилә” әсәре аркылы дөньяда һәр телдәге, һәр диндәге кешеләрнең күңел ишекләрен исеме Чыңгыз булган кыргыз дигән төрки халыкның бер улы ачкычы белән ача алабыз һәм ул кешеләрнең күңел түрендә кадерле кунак булып утыра алабыз”, — дип, иҗатының 157 телгә тәрҗемә ителгәнен һәм барлык әсәрләреннән кинофильмнар төшерелгәнен белдерде.

Кыргызстанның Анкарадагы бөек илчесе Ибраһим Жунусов чыгышында Чыңгыз Айтматовның әсәрләре Уильям Шекспир белән Лев Толстойдан соң дөньяда иң күп укылган өченче язучы булуын әйтте.

“Анадолу” мәктәпләре башкарма комитеты рәисе Сами Гүчлү узган елның октябрь аеннан алып бүгенгәчә Төркиянең 25 шәһәрендәге мәктәпләрендә ике меңгә якын укучының Чыңгыз Айтматовның барлык әсәрләрен укыганлыгын аңлатты. Аның сүзләренчә, әлеге укучылар Төркиянең төрле район һәм шәһәрләрендә олуг язучыны таныту чаралары оештырачак.

“Төрки дөньяда Чыңгыз Айтматовны искә алу елы”ның ачылу тантанасы бөек әдипнең әсәрләренннән җыелган театраль тамаша белән тәмамланды.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/19/162387/

Бүген Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе иясе шагыйрь Зиннур Мансуровка төрки дөньяның зур бүләген тапшырдылар.

Евразия язучылар берлегенең “Төрки әдәбиятта ел шәхесе” премиясе 2018 елның төрки мәдәният башкаласы Кастамонуда үтүче IX төрки дөнья әдәбият журналлары конгрессының ачылу тантанасында тәкъдим ителде. Әлеге олуг бүләкне татар әдибенә ТӨРКСОЙ халыкара төрки мәдәният оешмасы җитәкчесе Дүсән Касеинов һәм Евразия язучылар берлеге рәисе Якуп Өмәроглу тапшырды.

Зиннур Мансуров кунакларны сәламләп, оештыручыларга һәм тантанага катнашучыларга рәхмәтен җиткерде. “Татарстанда да миңа төрле премияләр тапшырылып тора. Әмма шулар арасында минем өчен монысы иң мәртәбәлесе. Язучы өчен төрки дөньяга танылу – зур дәрәҗә. Шунлыктан “Төрки әдәбиятта ел шәхесе” премиясе минем өчен бик кадерле”, — диде ул. Аның бу сүзләре көчле алкышларга күмелде. “Моннан соң алдагы гомер елларымның һәрберсен “Зиннур Мансуров елы” игълан итәм һәм аны аклармын дип өмет итәм”, — дип дәвам итт ул.
“Бирегә язучылар җыелган. Аларның һәрберсенең артында зур халыклар тора. Әгәр без бергә, бердәм булсак, зур көч тәшкил итәбез. Язучылар бергә хәрәкәт итсә, берлегебез көчле булыр. Дөньяда һәр төрле багланышның тамырында рухи нигез ята. Рухи мөнәсәбәтләр зәгыйфь булса, башка элемтәләр дә зәгыйфьләнә. Бу нисбәттән, соңгы елларда мәдәни багланышларның көчәюендә ТӨРКСОЙ оешмасының тырышлыгы зур. Шулай ук Евразия язучылар берлеге дә кардәш халыклар арасын якынайту буенча эшчәнлек алып бара. Килчәктә дә бергә-бергә яшәргә, эшләргә язсын”, — дип, чыгышын “Бөеклеккә чакыру” шигыре белән тәмамлады.

Тантанага Азәрбайҗан, Башкортстан, Татарстан, Дагыстан, Гагаузия, Ирак, Иран, Карачай–Балкар, Казахстан, Кыргызстан, Кырым, Косово, Македония, Төньяк Кипр, Үзбәкстан кебек илләрдә нәшер ителүче 17 журналның баш мөхәррирләре катнашты.

Мәгълүм булганча, 2017 елның төрки дөнья мәдәнияте башкаласы Төркестанда үткәрелгән Төрки дөнья әдәби журналларының конгрессында Татарстан шагыйре, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Зиннур Мансуров “2018 елның әдәбият кешесе” итеп игълан ителгән иде. Бу нисбәттән Евразия берлеге тарафыннан нәшер ителә торган “Кардәш каләмнәр” (Kardeş Kalemler) җурналының 133 нче, ягъни, быелгы беренче саны милләттәшебез, танылган шагыйр Зиннур Мансуровка багышланды. Анда әдипнең тәрҗемәи хәле һәм 20гә якын шигыре төрек телендә басылды. Шулай ук төрки телләрдә чыгучы башка әдәби басмалар да үзләренең шигърият сәхифәләрендә Татарстанның халык шагыйре З.Мансуровның иҗатын таныттылар һәм бу гамәл ел ахырына кадәр дәвам итәчәк.
http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/18/162297/

Татарстанның Дәүләт Советы Рәисе урынбасары – республиканың Журналистлар берлеге рәисе Римма Ратникова журналистларны беренче югары белем базасында әзерләп булыр иде, дигән фикердә. Бу мәсьәләне ул бүген Татарстанның Дәүләт Советында мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты утырышында күтәрде. Биредә журналистика өчен кадрлар тәрбияләү проблемаларын кузгаттылар.

«Иң борчыган сорау – кадрлар әзерләү. Без бу хакта КФУ ректоры белән дә сөйләштек. Шундый тәкъдим бар: дөньяда нульдән журналистика белеме бирүчеләр сирәк, күп җирдә аны беренче югары белем базасында бирәләр», — диде Римма Ратникова һәм Илшат Гафуровның бу теманы күтәрергә әзер булуын белдерде. «Шул вакытта без максатка якынрак булыр идек. Мәктәптән соң алар әле кайчан шәхес булып өлгерә, кеше буларак тәҗрибәсе дә кайчан туплана – бу процесс сузыла», — ди ул. Журналистлар беренче югары белем базасында әзерләнсә, бу арзанракка да төшәр иде, дип саный ул. «400 мең сум бакалавриат – бер елга 100 мең сум дигән сүз. Хөкүмәт, Президент алдында 10-15 кеше кирәк дисәк тә, бу 5 елга 5-6 млн сум булачак», — ди Римма Ратникова. Ул журналистикага экономист, юристлар да кирәк булуын әйтте.

Римма Ратникова Республика матбугат һәм гаммәви коммуникацияләр агентлыгы җитәкчесенең беренче урынбасары Эльвира Әхмәтовадан, журналистларның Татарстаннан китүгә карата фикере белән кызыксынды. «Бик сәләтлеләре генә түгел, урта куллылары да китә. Эш хакы азмы, күңеленә ятышлы эш юкмы, иҗат өчен мөмкинлекләр юкмы?» — ди ул. Аның әйтүенчә, талантлы кешеләр Татарстанда калса да, башка ММЧ ларга, йә матбугат үзәкләренә китә.

«Без редакторлар белән бу теманы берничә тапкыр күтәргән булды. Вакансияләр юк дип әйтеп булмый. Вакансияләр бар. Хезмәт хакы, гонорар дәрәҗәсе роль уйныйдыр дип саныйм», — дип җавап бирде Эльвира Әхмәтова. Римма Ратникова моның белән килешеп, соңгы ун елда тармакны финанслау мәсьәләсе күтәрелмәвен билгеләп узды. Эльвира Әхмәтова массакүләм мәгълүмат чараларының чыгымнары артуына, ә тиражларның төшүенә игътибарны юнәлтте.

Комитет рәисе Разил Вәлиев «Идел-Пресс» типография хезмәткәрләренең хезмәт хакы редакция хезмәткәрләренекеннән югарырак булуын әйтеп үтте. «Мин алар аз алырга тиеш дип әйтмим. Алар да әйбәт алырга тиеш. Ни өчен авторлар, иҗади кешеләр типография эшчеләреннән азрак ала – бу сорауны республика җитәкчелеге алдында күтәрергә кирәк», — диде.

«Яңа Гасыр» телерадиокомпаниясе генераль директоры Илшат Әминов белгечләрне соңрак, инде булган белеме базасында гына әзерләү белән киелешеп бетмәде. «Мәктәптән үк кеше әзерләргә кирәк. Безгә татар телендә сөйли алырлык журналистлар әзерләү өчен тулы бер белем бирү циклы кирәк. Бакалавриат белән генә булмый. Татар филологиясендәге 10 кеше бөтен тармакларга бит ул. Безгә ул балаларны кечкенәдән эзләргә кирәк. Университетка, аннары масс-медиага кертеп җибәреп… Бездә тел мохите юк – проблема шунда. Туган телдә чиста сөйли алырлык белгечләр әзерләү зур проблема», — диде. Разил Вәлиев аның сүзен җөпләп: «Тиздән татар журналистлары гына түгел, татарча сөйли алырлык кешеләрне дә эзләргә мөмкинбез», — диде.

Татарстан халыкларының Дуслык йорты директоры Ирек Шәрипов дискуссиягә кушылып, Удмуртиядә татар редакциясен җитәкләгәнен, шул вакытта Татарстанга килгәнен искәртте. «Татарстанга килгәч, «Яңарыш» газетасында эш хакы «Татарстан яшьләре»нә караганда югарырак булуын күрдек, бу бит нонсенс. ММЧ дәрәҗәсе төрле, ә хезмәт хаклары башка төбәкләрдә зуррак. Безнең журфак белгечләрне күпләп әзерләде, шуңа журналист хезмәтенең кадере бетте. Журналист элек һәрвакыт кыйммәтле кадр иде, җитәрлек түли иделәр», — диде.

«Шәһри Казан» газетасы, «Сөембикә» журналы баш мөхәррире Гөлнара Сабирова да журналист эшенә ихтыяҗ булмавына зарланды. «Ике ай журналист эзлибез, хезмәт хакын да сораучы кеше юк. Югыйсә, башка һөнәр ияләре дә ярый дигән идек. Ярты ел инде СММ-менеджер эзлибез. Әдәби юнәлештә татарча эшли белүче кешеләр бик сирәк. Социаль челтәрләрдә, интернетта укучыны җәлеп итү турында сөйлибез икән, бу проблеманы күтәрергә кирәк», — дип белдерде. Разил Вәлиев аның белән килешеп, милли кадрлар тәрбияләү мәсьәләсенең әһәмиятле булуын билгеләп узды.

Депутат, Качалов театры директоры Александр Славутский кайвакыт журналистларның язмаларының башисемнәре алдау, кимсетүгә корылганын билгеләп узды. Римма Ратникова журналистларны яклап, этика бозылу очраклары булуын, әмма, тулаем алганда, бик яхшы намуслы эшләүче журналистлар булуын билгеләп узды.

«Без үзебез үк көндәшсез шартлар куябыз. Шуңа күрә журналистикага беркем бармый», — ди Римма Ратникова. Разил Вәлиев бу сорауның утырышта аерым җентекләп күтәреләчәген әйтте.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/16/162127/

26 апрель — Габдулла Тукайның (1886-1913) тууына 132 ел тулган көнне Мәскәүнең татар мәдәни үзәгендә Г.Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты галимнәре «Тукай энциклопедиясе»н тәкъдим итәчәк. Бу хакта Татарстан Республикасының Россия Федерациясендә тулы вәкаләтле вәкиллеге хәбәр итә.

«Тукай энциклопедиясе» — татар телендә эшләнгән беренче персональ энциклопедия.

Проект киң катлау укучыларга юнәлдерлегән. Ул шагыйрь яшәгән һәм иҗат иткән чорны, аның тирәлеген һәм әсәрләрен аңлауда булышлык итәрлек күп төрле ачышларны һәм фикер-күзәтүләрне бергә туплаган фундаменталь хезмәт.

864 биттән торган бу энциклопедия 2358 фәнни-нәзари мәкалә һәм белешмәне үз эченә ала. Алар бүгенге кулланылыштагы татар алфавиты тәртибендә урнаштырылган. Һәр мәкалә азагында әсәрләр һәм әдәбият исемлеге бирелгән. Исемлектә мәкалә, белешмәнең темасы чагылыш тапкан төп чыганаклар күз алдында тотыла. Гарәп яисә латин графикасындагы татар телле чыганаклар барысы да кирилл язуында китерелә. Китапта Тукай дөньясы төп сигез тематик юнәлештә тәкъдим ителә.

14 апрель 2018, 19:25 , Фото: Расих Фасхутдинов
Керәшен яшьләренең IV форумы Татарстан Республикасы халыкларын берләштерә
Форум этник культураны, йолаларны, гореф-гадәтләрне саклап калу максатыннан үткәрелә.
(Казан, 14 апрель, “Татар-информ”, Динә Йосыпова). Бүген Петровский бистәсендә “Регина” отелендә керәшен яшьләренең IV форумы кысаларында “Керәшен гаиләсе хәзерге замана җәмгыятендә” дигән секция үтте. Керәшен яшьләренең IV форумы яшьләрне берләштерү, этник культураны, йолаларны, гореф-гадәтләрне саклап калу максатыннан үтә. Бу турыда “Татар-информ” хәбәрчесенә форумның оештыручылары һәм делегатлары әйтте.

Секциядә “Татар-информ” хәбәрчесе Республика керәшен иҗтимагый оешмасы башкарма комитеты җитәкчесе, “Туганайлар” газетасының баш редакторы Людмила Белоусова белән әңгәмә корды. Людмила Белоусова сүзләренчә, бу форум дүртенче тапкыр үтә.

“Бу — инде безнең дүртенче форум. Беренче форум 9 ел элек узган иде. Республиканың керәшен иҗтимагый оешмасы булдырылганнан соң, яшьләрнең берләшәсе килде. Алар үзара төрле социаль челтәрләрдә аралаша башладылар. Менә шуларны берләштереп җибәрү теләге белән без шушы форумны оештырып җибәрдек. Менә шуннан килгән идея бу. 9 ел элек башланып киткән эш.

Форумга быел федераль Президент гранты оттык. Без форумны өч елга бер уздырабыз. Программа бик бай. Яшьләрне борчыган һәм кызыксындырган бар әйбер дә программага кертелә. Чарага 100 делегат килде. Алар Татарстан шәһәр-районнарыннан, Удмуртия, Чабаксар, Чиләбе, Киров өлкәләреннән җыелды.

Форумда катнашырга һәм чыгыш ясарга чакырылган Казан православие руханилар семинариясенең Гыйльми совет сәркатибе Алексей Колчерин “Татар-информ” хәбәрчесенә җыенның традицион чарага әйләнүен әйтте.

“Форумга һәр ел диярлек берәр руханине чакыралар. Рухани яшьләрнең рухи сорауларына җавап бирергә тиеш. Күп очракта яшьләр гаилә кору кануннары турында, милләт белән гаиләнең үзара бәйләнеше турында сорыйлар. Кайсыбер очракта дин мәсьәләсенә дә кереп китәләр. Мин үзем бу җыенда беренче тапкыр катнашам. Катнашуыма бик шат. Миннән нинди дә булса файда булыр дип ышанып калам. Яшьләрнең сорауларына җавап бирергә мин һәрвакыт әзер. Яшьләр белән лекциядә утырган кебек түгел, җиңел неформаль обстановкада сөйләшәсе килә”, — диде ул.

“Татар-информ” хәбәрчесе Киров өлкәсе делегаты Вячеслав Тихонов белән дә әңгәмә корды. “Форумда катнашучы бар кеше дә бик актив һәм бик позитив. Киров өлкәсе монда гомумән беренче тапкыр катнаша. Чара катнашучыларга позитив хисләр генә түгел, күп итеп мәгълүмат та бирә. Ул Татарстан Республикасы халыкларына дус һәм тату яшәргә мөмкинлек бирә. Әгәр дә кеше үз мәдәниятен хөрмәт итә икән, димәк, ул башка милләт мәдәниятен дә ихтирам итә”, — диде Вячеслав Тихонов.

Керәшен яшьләренең IV форумы 15 апрельдә ябылачак.

Кешеләр милләт өчен сүз әйтергә курка. Кешеләрне куркытып бетергәннәр. Тел өчен дә, тарих өчен дә көрәшкән кеше юк, диде бүген тарих фәннәре докторы Фаяз Хуҗин. Галимнең “Татар-информ” хәбәрчесе белән әңгәмәсе Татарстанның дәүләтчелек тарихы музеенда үткән Казан һәм Идел буе Болгары шәһәрләренең археологиясенә багышланган лекциядән соң булды.

Тарих фәннәре докторы “Татар-информ” хәбәрчесенә татарларны төрки халык, дип санавын әйтте. “Татарлар – төрки халык. Бу турыда бернинди дә бәхәс булырга мөмкин түгел. Телебез – төркинеке, төркичә. Угро-фин телләреннән дә, славян телләреннән дә, роман телләреннән дә, монголлар телләреннән дә аерылабыз без. Элек татарларны — бары тик болгарлардан гына, дип саныйлар иде. Ул караш киң таралган иде. Әлбәттә, Алтын Урда чорын исәпкә алырга кирәк, дип әйтүчеләр булды. Ә хәзер болгарларны, аларга артык игътибар итмичә, ниндидер бер этап кына, дип карыйлар да, үзләрен “менә без татарлар” дип саныйлар. Татарлар — шулай ук төрки халык алар.

Әмма татарлар бит торган җирләренә монголлар белән килгән. Болгарлар кая китә соң? Кайсы гына сугышны алсаң да, кемдер — җиңә, кемдер җиңелә, ә җиңелгән халык бит юкка чыкмый. Халыкның 60-70 проценты юкка чыгарга мөмкин. Анысы да бик сирәк була. Әмма төп халык кала. Басып, яулап алучыларга халыксыз җир кирәк түгел. Халык бит эшли. Эшче кешене җиңүчеләр нишләп үтереп бетерсеннәр? Шуңа күрә, монголлар килеп, безнең Болгар җирен буйсындыргач та, болгарлар кала. Һәм алар беркая да китми, безнең бабаларыбыз булып тора”, — диде ул.

Фаяз Хуҗин лекция дәвамында Алтын Урда чорын яратмавын әйтте. “Татар-информ” хәбәрчесе соңыннан бу турыда кабат сорады. “Алтын Урда чорын мин яратмыйм, аны артык идеаллаштыра башладылар. Имеш, Алтын Урда һәм ханнар бөтен халыкны берләштергән. Алтын Урданың территориясе бик зур була, шуңа шулай диләр. Әмма Алтын Урданың чәчәк аткан чоры бик кыска була. Һәм соңыннан ул гомумән таркала башлый. Алтын Урданың искитмәле яклары да бар. Аны бик озаклап сөйләп була. Әмма, шул ханнар бер-берсе белән сугышу сәбәпле, Алтын Урда таркала”, — диде ул.

“Татар-информ” хәбәрчесенең нигә Татарстан тарихы дәресләре аз укытыла дигән соравына, Фаяз Хуҗин Татарстан тарихы дәресләре мәктәпләрдә гомумән укытылмый, дип җавап бирде. “Татарстан тарихы мәктәпләрдә укытылмый. Минем мәктәпләргә барганым, бу турыда сораганым бар. Татар теле дәресләре өчен дә, Татарстан тарихы дәресләре өчен дә көрәшкән кеше юк. Кешеләрне куркытып бетергәннәр. Кешеләр хәзер милләт өчен сүз әйтергә курка. Имеш, Татарстан тарихы дәресләрен май аена калдыралар. Ә уку ахырында инде балалар арыган, бакчада эшлисе бар һәм иң мөһиме инде, дәресләр укытылмаган өчен, беркем дә бернәрсә әйтми, чөнки ул канунда юк. Татар теленең юкка чыгып баруы – ул руслар ягыннан мәсхәрә. Элек аерым шәхесләргә каршы көрәштеләр, хәзер халыкларны юк итәргә тырышалар”, — диде тарих фәннәре докторы Фаяз Хуҗин бүгенге лекциядән соң “Татар-информ” хәбәрчесенә.

Белешмә: Фаяз Хуҗин – тарих фәннәре докторы, Татарстанның фәннәр Академиясе әгъза-корреспонденты (2004), Ш.Мәрҗани исемендәге тарих Институтының археологик тикшеренүләр Үзәгенең баш фәнни хезмәткәре (2007), Татар дәүләт гуманитар-педагогика университетының профессоры (2008), ТР фән һәм техника өлкәсендә Дәүләт премиясе лауреаты (1994), Татарстан Республикасының атказанган фән эшлеклесе (2002), фәнни археология мәктәбенә нигез салучы.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/12/161862/

Татарстаның Әтнә районы Зур Шашы авылында яшәүче сугыш һәм хезмәт ветераны, 19 яшеннән башлап, 50 ел буе колхоз рәисе булып эшләгән Фәйзи Галиев узган ел республиканың 5 млн тонна ашлык җыеп алуына карата үз фикерен әйтте.

“Икмәкне кая сатасыңны уйламыйча, үстерергә кирәкми. Шул акчага мал-туар асрарга була иде. “Икмәкне сатып булмый, бәясе төште” дип елап утырырга кирәкми. Шул ашлыкны терлеккә ашат, ит яса! Икмәк бит ул! Икмәк бит ул – тереклек тәэмин итүче байлык”, – диде экс-колхоз рәисе “Татар-информ” хәбәрчесенә.

Фәйзи Галиев аграрийларның җир эшкәртү тәртибе белән дә килешмәвен әйтте.

“90 еллардан бирле мин җир белән идарә итү тәртибен аңлап бетермим. Җир ул — алтынга тиң капитал. Ул туендыра да, киендерә дә. Аның белән акылсыз идарә итәргә ярамый”, – диде аксакал.

Исегезгә төшерәбез, Фәйзи Галиев “Татар-информ”га хуҗалыкны миллионер итүнең биш факторын да санаган иде. 

http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/11/161800/

“Яңа Гасыр” телерадиокомпания җитәкчесе Илшат Әминов татар журналистикасы төркемен туплау өчен татар телле башка басмалар да уйланырга тиеш дигән фикердә.

Исегезгә төшерик, быелдан татар журналистлары бюджет урынында белем ала алмаячак. Шул уңайдан, Казан федераль университетының журналистика һәм медиакоммуникацияләр Югары мәктәбендә журналистика белгечлеге буенча яңа милли медиа (бакалавриат) юнәлешендә белем алырга ярдәм итү өчен, ТНВ максатчан грант оту буенча конкурс игълан итте.

“Без башлап җибәргән проект – өч кенә журналист әзерләү. Бу — билгеле, аз. Моны мин аңлыйм. Төркем ун студенттан торсын дисәк, барыбыз да бу идеяне үстерергә тиеш. Бер студентны — бер басма, икенчесен башкасы җибәрә. Начар булмас иде. Татар телле басмаларның башка редакторлары да теләктәшлек күрсәтсен иде. Татар төркемен булдырырга кирәк. Аны эшләмичә ярамый. Әгәр татар телле пресса яшәсен дисәк, татар телле интернет, радио һәм телевидение яшәсен дисәк, безгә татар журналистлары кирәк.

Филология белеме булганнар белән генә булмый. Анда уктыучылар әзерлиләр. Алар практика үтәргә мәктәпкә йөри. Укытучының фикерләү сәләте башкача.

Элек журналистика факультетында 50 кешедән торган ике төркем бар иде. Ул заманда, хәзерге белән чагыштырганда, массакүләм-мәгълүмат чаралары ун тапкырга азрак иде. Казанда калу, Татарстанда калу — ул инде зур хыял, көчле конкуренция иде. Ә хәзер берсе дә калмады. Килеп төртелдек. Бушка журналист булу бетте. Татар телендә бигрәк тә. Рус журналистлары әле Питерга китеп укый ала, йә булмаса Мәскәүгә. Татар журналистларына кая барырга? Елына 135 мең сум акча кайдан алырга? Шуңа күрә безгә, башка интернет чаралары, редакцияләр белән берләшергә дә татар журналистика төркемен булдырырга кирәк”, – ди Илшат Әминов.

Әминов сүзләренчә, төркем тупланмаса, өч кенә студент өчен курс җыелмаячак. Бу исә – татар журналисты дигән һөнәрнең юкка чыгуына китерәчәк.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/04/09/161646/

Күпләр зикер итүнең нәрсә икәнең аңламый һәм дөрес бәяләми. Зикер кылуның саваплары, тарихы, дәрәҗәсе югары булуны белеп бетермәүчеләр дә бар, — диде «Татар-информ» хәбәрчесенә Татарстан Фәннәр академиясенең Диннәр һәм иҗтимагый фикер тарихы бүлегенең өлкән фәнни хезмәткәре, сәнгать фәннәре кандидаты Гүзәл Сәйфуллина.

Бүген Гүзәл Сәйфуллина Казан дәүләт консерваториясендә «Зикердән мөнәҗәтләргә: татар фольклорында суфичылык элементлары» дигән темага лекция укыды. Ачык лекция кысаларында галимә Аллаһ Тәгаләне истә тоту, зикер әйтү хакында сөйләде. «Зикер» сүзенең аңлатмасын китереп, аның ислам динендә тоткан урынын, әһәмиятен аңлатты. Шулай ук бу мәсьәләгә кагылышлы аңлатмаларны Коръәннән һәм Пәйгамбәребез Мөхәммәд (с.г.в.) сөннәтеннән, хәдисләреннән китерде, тыңлаучыларны зикер әйтү тәртибе, тарихы белән дә таныштырды.

«Зикер дигән сүз “искә төшерү” дип тәрҗемә ителә. Раббысын искә төшерүгә мөселманның намазы, уразасы, хаҗы, зәкәте һәм Аллаһы Тәгалә ризалыгы өчен башкарылган барлык хәерле гамәлләре керә. Мөселманнар көн дәвамында Аллаһу әкбәр, әлхәмдүлилләһи, ләә иләһә илләллаһ дигән сүзләрне кабатлап йөрергә тиешле. Ягъни Аллаһ олугтыр, барлык рәхмәтләр Аллаһы Тәгаләгә генә, Аллаһтан гайре башка ышанулы зат юктыр дигәнне аңлата», — дип билгеләп узды Гүзәл Сәйфуллина.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/03/28/160904/

Екатеринбургта традицион Татар кухнясы көне булып узды. Ул татар аш-су остасы, танылган кулинар Юныс Әхмәтҗанов истәлегенә багышланды, дип яза «Урал татарлары» сайты.

Екатеринбургта традицион Татар кухнясы көнен Татарстанның Даими вәкиллеге Свердловск өлкәсенең агросәнәгать комплексы һәм өлкәнең гомуми һәм һөнәри белем бирү министрлыгы ярдәмендә оештырган. Екатеринбургның җәмәгать туклану оешмалары да бу эшкә кушылган.

Шундый ук чара Свердловск өлкәсендә 2012-2017 елларда да актив үткәрелеп килгән.

Фестиваль кысаларында һөнәри уку йортлары арасында бәйге оештырылган. Бәйге шартларында әйтелгәнчә, бәйге нәтиҗәсендә җиңүчеләр Казанга коллегалары янына тәҗрибә уртаклашырга бара. Беренчел сөйләшүләр буенча, ул быел 9-12 майга планлаштырылган.

http://tatar-inform.tatar/news/2018/03/25/160618/