Зимфира Гыйльметдинова

Татар җырчылары. Кадерле мизгелләр

Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Лидия Әхмәтова укытучылар гаиләсендә алтынчы бала булып дөньяга килгән. Әти-әнисе, яше җиткән абый-апалары ул чакта җырлый, бии, нинди дә булса уен коралында уйный торган булган. Авыл бәйрәмнәрендә, концертларда гел катнашып, гадәти кичләрдә дә гармун, думбыра уйнап яшәгән гаиләдә туган төпчек кызның беренче күргән уенчыгы да караваты янындагы диварда эленеп торган саз булгандыр, мөгаен.

Авыл клубына мөдир кирәклекне уйлап, район мәдәният бүлеге мөдире Лидиягә, мәктәпне тәмамлагач, Алабуга мәдәни-агарту училищесына керергә киңәш биргән. Апастан Алабугага ара якын түгел. Кызның үзен генә җибәрергә шикләнеп, әти-әнисе аның белән бергә гармунда шәп кенә уйнаучы олы абыйсын да шунда ук укырга юллаган. Ярты ел укыганнан соң, Лидиянең киләчәге башкачарак булачагы күзалланган – аңа Казан музыка училищесына күчәргә тәкъдим иткәннәр. Ярты елга соңга калып кыш уртасында гына килеп тыңланырга уйлаган кызга училищеның иң көчле педагогларының берсе Клавдия Щербинина: «Моңа кадәр кайда йөрдең?» – дигән. Лидия икенче уку елы башыннан әлеге педагог классында укый башлаган.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

Филармониядә узучы фестивальләр һәм конкурслар

 

«Филармониада» халыкара сәнгать фестивале

Фестиваль 2008 елда барлыкка килде. Аны уздырырга Татарстанның 2013 елгы Универсиаданы Казанда үткәрү хокукын яулап алуы этәргеч булды. Чараның максаты – югары сәнгатьне, дөньякүләм танылган иҗатчылар белән берлектә, киңрәк тарату, яңа исемнәр ачу. Фестиваль программасы сәхнә сәнгатенең төрле жанрларыннан туплана: классика, фольклор, эстрада, джаз, рок, нәфис сүз, бию, балет, кино…

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

Филармония солистлары

Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Резеда Галимова

Татарстанның Чистай шәһәрендә туган;

1986 елда Түбән Камада С.Сәйдәшев исемендәге музыка училищесын тәмамлый;

Тавышы – лирик сопрано;

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

Филармония солистлары

Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Георгий Ибушев

 

  • Татарстанның Мамадыш районындагы Владимир авылында туган;
  • Казан дәүләт консерваториясендә РСФСРның атказанган, ТАССРның халык артисты Әлфия Заһидуллина классын тәмамлый;
  • Тавышы – тенор-альтино;

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

2017-2020 еллар

2017 елның 21 августында Татар дәүләт филармониясе оешуга 80 ел тулды.

2017 елның 15 июнендә танылган татар җырчысы Әлфия Авзалова бакыйлыкка күчте.

2017 елның 19 октябрендә Казанда Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Гали Ильясов яшәгән йортка мемориаль такта куелды.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

2007-­2017 еллар

2007 елда Татар дәүләт филармониясенең 70 еллык юбилеена багышланган китап чыга.

2008 елда беренче тапкыр Халыкара «Филармониада» сәнгать фестивале үтә. Әлеге фестивальне гамәлгә куярга Татарстанның 2013 елгы Универсиаданы Казанда үткәрү хокукын яулап алуы этәргеч була.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

1997-2007 еллар

1998 елда Татарстан Республикасы халык уен кораллары оркестры Германиядә гастрольдә була.

1999 елда филармония базасында Татарстан Республикасы фольклор музыкасы дәүләт ансамбле оеша.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

1987-1997 еллар

1988 елның 20-21 декабрендә беренче тапкыр «Татар җыры» конкурсы уза. Аны гамәлгә куючылар – ВЛКСМның Татарстан өлкә комитеты, ТАССРның Мәдәният министрлыгы, Г.Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе, «Песня и милосердие» театр студиясе.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

1977-1987 еллар

1970 нче еллар ахырында филармония үткәргән конкурслар, фестивальләр һәм башка мәдәни чараларның саны арта.

1973-1988 елларда Татар дәүләт филармониясенең директоры Марат Таҗетдинов була. Бу елларда әдәби-музыкаль лекторий бүлегенең эшчәнлеге активлаша, Татарстан симфоник оркестрының эшчәнлеге тотрыклылана, Җыр һәм бию ансамбле матди яктан ныгый.

1976 елда филармониянең сәнгать җитәкчесе итеп Илгиз Мәҗитов билгеләнә. Илгиз Габидулла улы республика дәрәҗәсендә узучы зур тамашаларның, чит төбәкләрдә оештырылган татар әдәбияты һәм мәдәнияты декадаларының, авторлык концертлары һәм әдәби-музыкаль кичәләрнең режиссеры буларак та таныла.

Татар дәүләт филармониясе 100 еллык ТАССР тарихында

ӨЧЕНЧЕ ҺӘМ ДҮРТЕНЧЕ УНЪЕЛЛЫКЛАР (1950–1977)

1950 еллар ахырында Концерт бүлеге икегә бүленә: әдәби-музыкаль лекторий һәм эстрада бүлекләре барлыкка килә.

1950 еллар азагыннан алып 15 ел дәвамында тамашачыларның классик һәм халык музыкасына ихтыяҗы гаҗәеп югары була. Бу елларда Музыка сәнгате университетлары ачыла. Филармония аларның иң зурысы санала.