Әхтәм Зарипов

Кыйссаның башын монда укый аласыз

Бер кичне сагыш басуга чыдый алмыйча, төн уртасында аның янына төштем. Ә ул тагын теге чактагыча сөяркәсе белән конспиратив телдә сөйләшеп ята. Кердем. Аптырамады Газизә.

– Тыңлыйсыңмы? Укып күрсәтәм, – диде дә моңлы бер көйгә дога укыды.

Кыйссаның башын монда укый аласыз

Җирле үзидарә рәисен озаткач, үзем яшәячәк бүлмәне бераз үзгәртү турындагы эшләрне күрсәтеп, блокнотыма язып куйдым. Яту, йоклау турында уйга да китермәдем. Очрашу вакытында кемнәр белән ничек сөйләшүемне, кемнәргә ышанырга була, кемнәр ышаныч уятмавын хәтерләргә тырышып утырдым. Нәтиҗә куандырырлык, өметләнерлек иде.

Кыйссаның башын монда укый аласыз

Шушы сүзне әйтүне генә көткәндәй, ике егет килеп керде. Сәлам биреп сәлам алышкач, хәзрәт Ферсман безне таныштырырга булды:

– Күренекле сәнгатькяребезне беләсез инде, ягъни таныйсыздыр?

Кыйссаның башын монда укый аласыз

Яр җимерелеп төшкәндер, дияр идең, аңа кадәрге һәйкәлләр дә, кабер ташлары да, кабер өемнәре дә төзек, урыннарында. Мәрмәр яки гранитына кызыгып, урлаганнардыр, дисәң, һәйкәле күтәреп чыгарлык түгел. Машина керерлек юл да юк. Газизәдән сорар өчен зират йортына таба атладым.

Исеменнән күренгәнчә, язмам Җәүһәриягә багышланса да, тасвир ителәчәк вакыйгаларда туган авылымны да, авылдашларымны да, туган якның табигатен дә очратырсыз.

Елга-күл, урам-тыкрык, кеше исемнәре, кушаматлар бәян итүгә җиңеллек өчен авылым Таҗыйдан «аренда»га гына алынганлыктан, авылдан әллә ни ерак китеп булмастыр. «Исем җисемне тарта» дигән мәкаль хакыйкатькә нигезләнгән.