Редакция хәбәрләре

Зәкят (Ислам. Дини сүзлек)

Зәкят (гарәпчә – арыну, сәдака, салым) – мал-мөлкәт хисабыннан чыгып, ярлы мөселманнар өчен дип бирелә торган салым, сәдака. Ул Коръән нигезендә билгеләнгән. (Акчасының яки башка малының 1/40 өлеше.) Башта ул азмыкүпме мөлкәте булган барлык мөселманнар бирергә тиешле сәдака булган. Дини берләшмә аны ярлыларга, тол хатыннарга, картларга, гарипләргә, ятимнәргә өләшкән. Шәригать тарафыннан билгеләнгән зәкятнең башка салымнардан аермасы шунда: ул балигъ булган мөселманнардан гына алынган, башка диндәге кешеләр аны түләмәгән. Зәкят, мөлкәт күләменнән, сәүдә һәм һөнәрчелек кеременнән, гаиләдәге балигъ булган кешеләр саныннан чыгып, елга бер тапкыр бирелә.

Татар конгрессы: тәүге адымнар

(«Татар конгрессы туа» дигән истәлек-язмадан өзек)

Мин инде күпмедер рәвештә Бөтендөнья татар конгрессы, аның эшчәнлеге турында әйтә килдем. Хәзер исә аның барлыкка килүен һәм кайбер гамәлләрен искә алып китәр вакыт җитте.

Казан ханлыгы тарихында Сөембикә ханбикә

Казан ханлыгы тарихында Сөембикә ханбикә ролен өйрәнә башлауга, парадоксаль вазгыятькә тарыйбыз. Бер яктан, ханлыкның сәяси тормышында Сөембикә тоткан мөһим урын турында бик күп тарихчылар яза, халык легендаларында һәм риваятьләрендә ул гаять җылы, яратып искә алына. Икенче яктан, чыганакларда аның хакында мәгълүмат бик аз. Урыс елъязмаларында һәм дипломатик документларда Сөембикә бары тик Җангали хан (1532-1535 нче еллар) идарәсенә (ханша буларак) һәм 1551-1552 нче елларга бәйле рәвештә генә (Явыз Иваннан солых өмет итеп, Казан хөкүмәтенең Сөембикәне, улы Үтәмеш Гәрәй белән бергә, Мәскәүгә озатуы) чагылыш таба. Елъязмалар раслаганча, Казаннан качар алдыннан Шаһгали ханның Мәскәүгә каршы булган бәкләрне һәм морзаларны юк итә, кирмәндәге тупларны һәм дарыларны сафтан чыгара, шуңа рәхмәт йөзеннән, урыс патшасы аңа Сөембикәне хатынлыкка бирә.

Васил Шәйхразыев: «Һәр татар кешесе өчен Татарстан – туган як»

(Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессы Милли Шурасы рәисе Васил Габделгаяз улы Шәйхразыевның «Татар-информ» агентлыгында узган матбугат конференциясендә (22 июль, 2022 ел) әйткән кайбер фикерләре)

«Үткән биш ел эчендә безнең өчен иң мөһим вакыйга «Татарлар: гамәл стратегиясе»ен кабул итү булды. Шуны гамәлгә ашыру юнәлешендә эш башланды. Икенче зур вакыйга – ТАССР оешуның 100 еллыгы. Без аны Татарстанда гына түгел, башка төбәкләрдә дә зурлап бәйрәм иттек. Дөньяда яшәүче һәр татар кешесе өчен Татарстан – туган як, туган җир дигән төшенчәне булдыра алдык. Дөрестән дә, Татарстан – татар телен һәм мәдәниятен үстерүнең, татар халкы бердәмлеген саклауның тарихи үзәгенә, ә меңьеллык башкалабыз Казан татарларны үзенә тартып торучы милли мәдәни үсеш мәркәзенә әверелде».

Колынчаковлар утарында

Колынчаковларның нәсел дәвамчысы Александр Куприн үзенең эш бүлмәсендә. Гатчина, 1912-1913 нче еллар

Темников төбәге татар халкының тарихи хәтерендә аристократия, морзалар нәселләре, феодаль җир биләүчелек белән бәйләнгән. Хәзер дә Мордовиянең көнбатышында нәсел җепләре турыдан-туры затлы фамилияләргә тоташкан бихисап гаиләләр яши: Еникеевләр, Мамлеевлар, Урусовлар, Дашкиннар, Терегуловлар, Хуҗиннар, Акчуриннар, Дивеевлар… «Темников: мәмләкәтләр кирмәне» китабын әзерләгәндә без, билгеле, таралып яткан хроникаларны һәм мөселманнарның дворянлык статусын кире кайтаруны сорап язган иксез-чиксез гозерләрен генә өйрәнеп калмадык. Аннан тыш, замандашларыбыз белән дә күрешеп сөйләштек. Очрашу урыны – үткән белән киләчәкне матур гына тоташтыра алган күркәм, җанга якын авыллар, Темниковның кунакчыл йортлары булды…

,

Дин дәресләре

Унөченче дәрес

Дингә өндәү. Иң башлап иман китергән кешеләр. Мәккә
мөшрикләренең пәйгамбәрләргә (г.с.) каршы төшүләре. Әбү
Талибның Пәйгамбәрне (с.г.в.) химая кылуы. Мөшрикләрнең
могҗиза сораулары

Керәшен татарларында дәвалау ысуллары

Керәшен татарлары хастаның күбесен явыз рухлар гамәле дип саный. Алар зыян салырга кешенең ялгышканын сагалап кына тора: йә ярлылык, йә уңышсызлыкка дучарлык, йә авыру зәхмәте китерәләр. Саклану өчен уяу булырга, әби-бабайлар сүзен онытмыйча, бик сак йөрергә кирәк. Сынамышларның начары да, яхшысы да була. Аларны санап китеп, дәвалау ысулларына күчәрбез.

Башкортларда дәвалау ысуллары

Дәвалау ысуллары турында сүз башлаганчы башта бераз авырудан саклану турында сөйлим:

— Кичке якта җиргә егылмаска. Егылганның өстенә өй иясе яисә абзар иясе утыра – кеше авырый башлый.

— Зиратка, бигрәк тә яңа мәет җирләнгән көннәрдән соң, керергә ярамый. Анда убыр, ут ягып, саксыз динсезләрнең җаннарын яндырып утыра.

— Авырлы хатыннарның балалары телсез, чукрак яисә авыру булып тумас өчен, ирләренә кояш баеганнан соң көзгегә карарга ярамый.

Пәйгамбәребез Мөхәммәднең (с.г.в.) хәдисләре

Әбү Һөрәйра разыйаллаһу ганһү риваять итә. Рәсүлуллаһ салләллаһу галәйһи вәсәллам әйткән: «Җомгадан җомгага, Рамазаннан икенче Рамазанга хәтле зур гөнаһлардан саклану булса, биш вакыт намаз – шуларның араларында булган гөнаһларга кәффарәт».